Logika kształtowania kompetencji – porównanie podejścia klasycznego i zintegrowanego
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2016.0954.0605Słowa kluczowe:
kompetencje, wiedza, umiejętności, postawyAbstrakt
Wprowadzenie do systemu edukacji pojęcia efektów kształcenia spowodowało, że coraz częściej i w coraz bardziej jednoznaczny sposób temat kompetencji i ich rozwijania włączany był w sferę funkcjonowania uczelni wyższych. Odpowiedzialność uczelni za kształcenie przyszłych profesjonalnych kadr dla gospodarki rozpatrywana jest w efekcie przez pryzmat rozwoju kompetencji. Kształcenie to często odbywa się w ramach głęboko zakorzenionego trzyelementowego (wiedza, umiejętności, postawy) modelu kompetencji, który można by nazwać klasycznym. Dodatkowo model ten implementowany jest często w sposób cząstkowy i niezintegrowany.
Omówiono skutki cząstkowego stosowania modelu jako podstawy rozwoju kompetencji oraz zaproponowano podejście zintegrowane jako alternatywę fragmentarycznego podejścia do rozwoju kompetencji i antidotum na zagrożenia z niego wynikające. W opracowaniu wykorzystana została metoda refleksyjnego praktyka. Przedstawiony został zintegrowany model kompetencji, który ułatwia dbanie o ich rozwój. Szczególny nacisk położono na omówienie prawidłowego ulokowania wiedzy w ogólnej strukturze kompetencji. Przeprowadzona została także dyskusja na temat praktycznych konsekwencji i zaleceń stosowania uproszczeń w modelu kompetencji w kontekście szkolnictwa wyższego.
Downloads
Bibliografia
Argryle M. [1983], Psychology of International Behaviour, Penguin Books.
The Assessment of Occupational Competence. Report to the National Institute of Education [1980], ed. G.O. Klemp Jr., National Institute of Education, Washington.
Breckler S.J. [1984], Empirical Validation of Affect, Behavior, and Cognition as Distinct Components of Attitude, „Journal of Personality and Social Psychology”, vol. 47(6), https://doi.org/10.1037//0022-3514.47.6.1191.
Crites S.L. Jr., Fabrigar L.R., Petty R.E. [1994], Measuring the Affective and Cognitive Properties of Attitudes: Conceptual and Methodological Issues, „Personality and Social Psychology Bulletin”, vol. 20(6), https://doi.org/10.1177/0146167294206001.
Czapla T. [2010], Zintegrowany model kompetencji [w:] Nurt metodologiczny w naukach o zarządzaniu. 50 lat pracy naukowej Prof. zw. dr hab. Zofii Mikołajczyk, red. W. Błaszczyk, I. Bednarska-Wnuk, P. Kuźbik, Folia Oeconomica 234, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Czapla T. [2011], Modelowanie kompetencji pracowniczych w organizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Czapla T. [2013], Integrated Model of Competence in the Educational Process of the Student [w:] Management Science in Transition Period in South Africa and Poland, eds. J. Teczke, N. Terblanche, International Management Foundation, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kraków–Stellenbosch.
Czapla T., Malarski M. [2005], Zarządzanie pozyskiwaniem i rozwojem wiedzy w organizacji [w:] Metody organizacji i zarządzania. Kształtowanie relacji organizacyjnych, red. W. Błaszczyk, PWN, Warszawa.
Drew S., Bingham R. [2001], The Student Skills Guide, Gower Publishing, Aldershot.
Dubois D.D., Rothwell W.J. [2008], Zarządzanie zasobami ludzkimi oparte na kompetencjach, Helion, Gliwice.
Flanagan J.C. [1954], The Critical Incident Technique, „Psychological Bulletin”, vol. 51(4), https://doi.org/10.1037/h0061470.
Gerrig R.J., Zimbardo P.G. [2008]. Psychologia i życie, PWN, Warszawa.
Kopaliński W. [1983], Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Wiedza Powszechna, Warszawa.
La Piere R.T. [1934], Attitudes versus Action, „Social Forces”, nr 13.
Matarazzo J.D. [1972], Wechsler’s Measurement and Appraisal of Adult Intelligence, 5th ed., Oxford University Press.
McClelland D.C. [1973], Testing for Competence Rather than for ‘Intelligence’, „American Psychologist”, vol. 28(1), https://doi.org/10.1037/h0034092.
McLagan P. [1989], The Models [w:] Models for HRD practice, vol. 3, American Society for Training and Development, Alexandria.
Nęcka E. [2007], Inteligencja [w:] Psychologia. Psychologia ogólna, red. J. Strelau, t. 2, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Robbins S.P., Judge T.A. [2007], Organizational Behavior, 12th ed., Pearson, Prentice Hall.
Schön D.A. [1983], The Reflective Practitioner, Basic Books, New York.
Schön D.A. [1987], Educating the Reflective Practitioner, Jossey-Bass Publishers, San Francisco.
Schoonover S.C., Schoonover H., Nemerov D., Ehly C. [2000], Competency-based HR applications: Results of a Comprehensive Survey, Schoonover, Arthur Andersen, SHRM, Falmouth.
Spencer L.M., Spencer S.M. [1993], Competence at work, Wiley, New York.
Strelau J. [1997], Inteligencja człowieka, Wydawnictwo Żak, Warszawa.
White R.W. [1959], Motivation reconsidered: The Concept of competence, „Psychological Review”, nr 66, https://doi.org/10.1037/h0040934.
Zarządzanie wiedzą [2008], red. D. Jemielniak, A.K. Koźmiński, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
