Dysfunkcje kultury organizacyjnej przedsiębiorstw – wyniki badań
Streszczenie
W artykule przedstawiono rozważania dotyczące roli kultury organizacyjnej w budowaniu przewagi konkurencyjnej organizacji opartej na wiedzy. Wykazano istotność kultury organizacyjnej jako ważnego składnika zasobów niematerialnych organizacji i konieczność badania występujących w jej obszarze dysfunkcji. Punkt wyjścia stanowi przegląd literatury w zakresie identyfikacji potencjalnych obszarów dysfunkcji i patologii w sferze kultury organizacyjnej. Zasadnicza część pracy dotyczy analizy patologii samej kultury organizacyjnej w kontekście jej funkcji i typów oraz uwarunkowań gospodarki opartej na wiedzy. Finalnie zidentyfikowano symptomy pojawiających się dysfunkcji kultury organizacyjnej i zaproponowano instrumentarium empirycznej analizy i diagnozy badanego zjawiska.
Zaprezentowano wyniki pilotażowych porównawczych badań empirycznych dotyczących dysfunkcji w organizacjach w Polsce. Badania wstępne przeprowadzono w 2015 r., a rozszerzone w 2016 r. Ich wyniki pozwalają wskazać jednoznacznie obszary dysfunkcji i prowadzą do wniosku, że w opinii pracowników badanych przedsiębiorstw ich kultury organizacyjne są dalekie od przyjętych w warunkach gospodarki opartej na wiedzy kultur wzorcowych, tj. kultury zaufania, współpracy czy wiedzy.
Słowa kluczowe
Pełny tekst
PDFLiteratura
Cao Z., Huo B., Li Y., Zhao X. [2015], The Impact of Organizational Culture on Supply Chain Integration: A Cointingency and Configuration Approach, „Supply Chain Management: An International Journal”, vol. 20, nr 1, https://doi.org/10.1108/scm-11-2013-0426.
Corfield A., Paton R. [2016], Investigating Knowledge Management: Can KM Really Change Organisational Culture?, „Journal of Knowledge Management”, vol. 20, nr 1, https://doi.org/10.1108/jkm-12-2014-0502.
Glińska-Neweś A. [2007], Kulturowe uwarunkowania zarządzania wiedzą w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Dom Organizatora, Toruń.
Kamińska B. [2012], Rola kultury organizacyjnej w funkcjonowaniu współczesnych przedsiębiorstw, „Przegląd Organizacji”, nr 2.
Karimi M., Mahomoundi R.K., Chaghouee Y. [2013], Organizational Pathology in the Area of Human Resource Productivity (Case Study: Iranian Airports Company), „International Journal of Advanced Studies in Humanities and Social Science”, vol. 1, nr 10.
Kieżun W. [1997], Sprawne zarządzanie organizacją, Wydawnictwo Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa.
Kieżun W. [1978], Zjawiska patologiczne jako bariera sprawności [w:] Bariery sprawności organizacji, PWN, Warszawa.
Kostera M., Kownacki S., Szumski A. [1999], Zachowania organizacyjne: motywacja, przywództwo, kultura organizacyjna [w:] Zarządzanie. Teoria i praktyka, red. A.K. Koźmiński, W. Piotrkowski, PWN, Warszawa.
Kozak S. [2009], Patologie w środowisku pracy. Zapobieganie i leczenie, Difin, Warszawa.
Laforet S. [2016], Effects of Organisational Culture on Organisational Innovation Performance in Family Firms, „Journal of Small Business and Enterprise Development”, vol. 23, nr 2, https://doi.org/10.1108/jsbed-02-2015-0020.
Lewicka D. [2010], Nieprawidłowości i dysfunkcje w organizacji. Rezultaty badań empirycznych [w:] Dysfunkcje i patologie w sferze zarządzania zasobami ludzkimi, t. 3, red. Z. Janowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Mosadeghrad A.M. [2014], Why TQM Programmes Fail? A Pathology Approach, „The TQM Journal”, vol. 26, nr 2, https://doi.org/10.1108/tqm-12-2010-0041.
Nogalski B. [2001], Kultura organizacyjna w procesie zmian [w:] A. Czermiński, M. Czerska, B. Nogalski, R. Rutka, A. Apanowicz, Zarządzanie organizacjami, Wydawnictwo Dom Organizatora, Toruń.
Pasieczny J. [2012], Patologie organizacji w okresie kryzysu, Prace i Materiały Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego. Zarządzanie i Finanse, nr 4/2, Gdańsk.
Podgórecki A. [1976], Zagadnienia patologii społecznej, PWN, Warszawa.
Pospiszyl I. [2012], Patologie społeczne. Resocjalizacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Saeed B.B., Wang W. [2013], The Art of Organisational Diagnosis: Pathogens and Remedies, „I Business”, vol. 5, nr 2.
Sankowska A. [2011], Wpływ zaufania na zarządzanie przedsiębiorstwem. Perspektywa wewnątrzorganizacyjna, Difin, Warszawa.
Sikorski C. [2002], Kultura organizacyjna, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Stocki R [2005], Patologie organizacyjne – diagnoza i interwencja, Oficyna Ekonomiczna, Kraków.
Szwiec P. [2012], Kultura organizacyjna czy kultury organizacyjne? Podstawowe podejścia do kultury organizacyjnej, „Przegląd Organizacji”, nr 9.
Tong C. [2014], The Impact of Knowledge Sharing on the Relationship between Organizational Culture and Job Satisfaction: The Perception of Information Communication and Technology (ICT) Practitioners in Hong Kong, „International Journal of Human Resources Studies”, vol. 5, nr 1, https://doi.org/10.5296/ijhrs.v5i1.6895.
Zimniewicz K. [1999], Współczesne koncepcje i metody zarządzania, PWE, Warszawa.
DOI: https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2016.0955.0705