Przesłanki kształtowania wysokości minimalnego wieku emerytalnego
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2016.0958.1003Słowa kluczowe:
wiek emerytalny, emerytura, system emerytalny, wyrównywanie wieku emerytalnego, podnoszenie wieku emerytalnegoAbstrakt
W artykule poruszono temat zasad kształtowania wysokości minimalnego wieku emerytalnego jako jednego z podstawowych parametrów systemów emerytalnych. Za główny cel przyjęto uzupełnienie debaty na temat ustawowego wieku emerytalnego o rozważania o charakterze metodycznym, perspektywę historyczną, a także o krytyczną analizę argumentów wysuwanych w kontekście podnoszenia oraz zrównywania wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn. Na podstawie przeglądu piśmiennictwa, rozważań teoretycznych oraz najnowszych danych empirycznych przeanalizowano rolę wieku emerytalnego we współczesnych systemach emerytalnych, a także argumenty wysuwane na rzecz podwyższania oraz zrównywania wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn. W rezultacie przeprowadzonych analiz uzasadniono tezę badawczą, zgodnie z którą zachodzące przemiany społeczno-gospodarcze skutkują koniecznością modyfikacji dotychczasowego podejścia do ustalania wieku zakończenia aktywności zawodowej, jednakże zmiany w tym zakresie nie mogą być arbitralne, oderwane od polityki społecznej i nastawione na realizację wyłącznie doraźnych celów politycznych.
Downloads
Bibliografia
Barr N., Diamond P. [2014], Reformy systemu emerytalnego, Krótki przewodnik, PTE, Warszawa.
Bednarczyk T.H. [2015], Wyzwania demograficzne dla systemów emerytalnych w Unii Europejskiej, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Sectio H – Oeconomia, nr 49(2), https://doi.org/10.17951/h.2015.59.2.33.
Benio M. [2014], Podwyższanie wieku emerytalnego w Polsce przy użyciu instrumentów dobrego rządzenia, „Zarządzanie Publiczne”, nr 1(27).
Bera A., Walczak D. [2012], Problematyka wieku emerytalnego w modernizacji polskiego systemu emerytalnego. Głos w dyskusji, „Wiadomości Ubezpieczeniowe”, nr 1.
Bobrowska A. [2013], Emerytury a wynagrodzenia w Polsce – próba określenia sytuacji materialnej emerytów na tle pracujących, „Konsumpcja i Rozwój”, nr 1.
Domański S.R. [2012], Wiek emerytalny, http://www.polishclub.org/2012/02/13/prof-dr-hab-s-ryszard-domanski-wiek-emerytalny/ (data dostępu: 29.09.2016).
European Commission [2015], The 2015 Ageing Report, „European Economy”, nr 3.
European Commission [2016], Mutual Information System on Social Protection, http://www.missoc.org/ (data dostępu: 28.09.2016).
Eurostat [2016], Healthy Life Years Statistics, http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Healthy_life_years_statistics (data dostępu: 28.09.2016).
Góra M. [2003], System emerytalny, PWE, Warszawa.
GUS [2016a], Aktywność ekonomiczna ludności Polski I kwartał 2016 roku, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-bezrobotni-bierni-zawodowo-wg-bael/aktywnosc-ekonomiczna-ludnosci-polski-i-kwartal-2016-roku,4,20.html (data dostępu: 24.09.2016).
GUS [2016b], Stopa bezrobocia w latach 1990–2016, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/bezrobocie-rejestrowane/ (data dostępu: 28.09.2016).
GUS [2016c], Trwanie życia, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/trwanie-zycia/ (data dostępu: 28.09.2016).
Guzikowski M. [2012], Dlaczego musimy podwyższać ustawowy wiek emerytalny?, Analiza Forum Obywatelskiego Rozwoju, nr 06.
Jedynak T. [2016], Ryzyko starości a dodatkowy system emerytalny w Polsce, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie”, nr 8(956), https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2016.0956.0801.
Jończyk J. [2001], Prawo zabezpieczenia społecznego, Zakamycze, Kraków.
Jurek Ł. [2011], Rekonstrukcja wieku emerytalnego w dobie demograficznego starzenia. Porównanie alternatywnych modeli i rozwiązań, „Polityka Społeczna”, nr specjalny: Problemy zabezpieczenia emerytalnego w Polsce i na świecie.
Klimkiewicz A. [2013], Zmiana granicy wieku emerytalnego jako element racjonalizacji wydatków emerytalnych, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Oeconomica, nr 296.
Mind the Gap – Quantifying the Pension Savings Gap in Europe [2016], Aviva, http://www.aviva.com/media/thought-leadership/europe-pensions-gap/ (data dostępu: 20.09.2016).
Murkowski R. [2013], Wiek emerytalny w Polsce w kontekście przemian struktury ludności według wieku [w:] Współczesne zabezpieczenie emerytalne. Wybrane aspekty ekonomiczne, finansowe i demograficzne, red. F. Chybalski, E. Marcinkiewicz, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź.
Muszalski W. [2009], Przemiany wieku emerytalnego, „Polityka Społeczna”, nr 3.
Niewiadomska A. [2013], Ekonomiczne przesłanki podnoszenia wieku emerytalnego w społeczeństwach europejskich, „Ekonomia”, nr 1(22).
OECD [2015], Pensions at a Glance 2015: OECD and G20 Indicators, Paris, http://dx.doi.org/10.1787/pension_glance-2015-en.
Piotrowski J. [1966], Zabezpieczenie społeczne. Problematyka i metody, Książka i Wiedza, Warszawa.
Rutecka J. [2015], Świadczenia emerytalne a zaspokojenie zmieniających się potrzeb w okresie dezaktywizacji zawodowej, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne”, nr 8.
Staniec I., Depta A. [2013], Identyfikacja czynników ekonomicznospołecznych wpływających na różnice w oficjalnym i efektywnym wieku emerytalnym w wybranych krajach [w:] Współczesne zabezpieczenie emerytalne Wybrane aspekty ekonomiczne, finansowe i demograficzne, red. F. Chybalski, E. Marcinkiewicz, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź.
Szczepańska M. [2011], Równość płci a zróżnicowany wiek emerytalny, „Studia BAS”, nr 2(26).
Szczepański M. [2016], Analiza i ocena proponowanych zmian ustawowego wieku emerytalnego w Polsce, „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia”, nr 1(79), https://doi.org/10.18276/frfu.2016.79-58.
Szubert W. [1987], Ubezpieczenie społeczne. Zarys systemu, PWN, Warszawa.
Szumlicz T. [2005], Ubezpieczenie społeczne. Teoria dla praktyki, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz–Warszawa.
Tkaczuk M. [2014], Podnoszenie wieku emerytalnego a problemy polskiej polityki społecznej, Studia Ekonomiczne, nr 179, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Katowice.
Ustawa z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. nr 107 poz. 637.
Ważniejsze informacje z zakresu ubezpieczeń społecznych 2015 r. [2016], ZUS, http://www.zus.pl/files/Wa%C5%BCniejsze%20informacje%20z%20zakresu%20ubezpiecze%C5%84%20spo%C5%82ecznych%202015%20r.pdf (data dostępu: 29.09.2016).
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 lipca 2010 r., sygn. akt K 63/07 (OTK-A ZU nr 6 poz. 60)
Zieleniecki M. [2015], Kilka refleksji na temat podwyższenia wieku emerytalnego w Polsce (na marginesie wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie K 43/120), „Gdańskie Studia Prawnicze”, nr 32.
