Terminy zawite w projekcie księgi pierwszej Kodeksu cywilnego
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2017.0962.0208Słowa kluczowe:
termin zawity, prekluzja, uprawnienie, projekt księgi pierwszej Kodeksu cywilnegoAbstrakt
W przeciwieństwie do terminów przedawnienia, w Kodeksie cywilnym brak de lege lata ogólnych zasad rządzących terminami zawitymi. Ich fragmentaryczna regulacja sprowadza się z reguły do określenia tzw. essentialia danego terminu zawitego, a więc jego długości oraz początku biegu. Brak ogólnej regulacji kodeksowej jest źródłem licznych kontrowersji. W związku z tym w doktrynie od dawna zgłaszano postulat uregulowania w ramach części ogólnej wybranych zagadnień z zakresu terminów zawitych. Postulat ten urzeczywistniono dopiero w ogłoszonym w październiku 2008 r. projekcie księgi pierwszej Kodeksu cywilnego, regulując w ostatnim, VII tytule kolejno w dwóch odrębnych działach przedawnienie (dział I, art. 181–191) i terminy zawite (dział II, art. 192–195). W artykule dokonano zwięzłej analizy tych przepisów. Podjęto w szczególności próbę odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu ich ewentualne uchwalenie przyczyni się do wyeliminowania istniejących wątpliwości. W podsumowaniu dokonano pozytywnej oceny projektowanej regulacji. Po części wynika to z faktu, że odzwierciedla ona w zasadzie utrwalone poglądy doktryny i judykatury na istotę terminów zawitych.
Downloads
Bibliografia
Bierć A. [2012], Zarys prawa prywatnego. Część ogólna, Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa.
Brzozowski A., Kocot W. J., Skowrońska-Bocian E. [2012], Prawo cywilne. Cześć ogólna, LexisNexis, Warszawa.
Ernst U., Rachwał A., Zoll F. [2011], Prawo cywilne. Część ogólna, LexisNexis, Warszawa.
Ignatowicz J. [1985], Przedawnienie i terminy zawite [w:] System Prawa Cywilnego, t. I: Część ogólna, red. S. Grzybowski, Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź.
Justyński T. [1999], Problem aktualności konstrukcji nadużycia prawa w zakresie terminów zawitych, „Przegląd Sądowy”, nr 11–12.
Kodeks cywilny. Księga I. Część ogólna [2017], Projekt Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego przyjęty w 2015 r. z objaśnieniami opracowanymi przez członków zespołu problemowego KKPC, http://www.projektkc.uj.edu.pl/dokumenty/Projekt_Komisji_Kodyfikacyjnej_Ksiega_I_z_uzasadnieniem.pdf (data dostępu: luty 2017).
Kordasiewicz B. [2008], Problematyka dawności [w:] System Prawa Prywatnego, t. 2: Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, C.H. Beck, Warszawa.
Księga pierwsza Kodeksu cywilnego. Projekt wraz z uzasadnieniem [2008], Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego działająca przy Ministrze Sprawiedliwości, Warszawa, październik.
Nowacka I. [2012], Uprawnienie do uchylenia się od skutków wadliwego oświadczenia woli na gruncie projektu księgi pierwszej kodeksu cywilnego, „Transformacje Prawa Prywatnego”, nr 2.
Pokrzywniak J. [2016], Kodeks cywilny, t. I: Komentarz do art. 1–44911, red. M. Gutowski, C.H. Beck, Warszawa.
Pyziak-Szafnicka M. [2014], Kodeks cywilny. Część ogólna. Komentarz, red. M. Pyziak-Szafnicka, P. Księżak, Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa.
Pyziak-Szafnicka M. [2012], Prawo podmiotowe [w:] System Prawa Prywatnego, t. I: Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, C.H. Beck, Warszawa.
Radwański Z. [2009], Prawo cywilne – część ogólna, C.H. Beck, Warszawa.
Radwański Z., Zieliński M. [2012], Stosowanie i wykładnia prawa cywilnego [w:] System Prawa Prywatnego, t. I: Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, C.H. Beck, Warszawa.
Sporek F. [2009], Terminy zawite [w:] Przedawnienie i terminy zawite, red. A. Stępień-Sporek, F. Sporek, LexisNexis, Warszawa.
Stangret-Smoczyńska A. [2011], Skutki upływu terminów zawitych w przyszłym Kodeksie cywilnym, „Przegląd Sądowy, nr 6.
Strugała R. [2014], Przedawnienie według projektu księgi pierwszej kodeksu cywilnego, „Rejent”, nr 5(277).
Więzowska-Czepiel B. [2014], Ustawa o prawach konsumenta. Kodeks cywilny (wyciąg), red. B. Kaczmarek-Templin, P. Stec, D. Szostek, C.H. Beck, Warszawa.
Wójcik S. [1990], O potrzebie i sposobie uregulowania cywilnoprawnych terminów zawitych [w:] Prace cywilistyczne. Księga pamiątkowa dla uczczenia czterdziestolecia pracy naukowej prof. J. Winiarza, red. S. Wójcik, Warszawa.
Orzecznictwo:
Projekt Kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Sprawozdanie z dyskusji przeprowadzonej w Izbie Cywilnej Sądu Najwyższego [2009], Biuletyn Izby Cywilnej Sądu Najwyższego, nr 12.
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 1978 r., sygn. akt III CZP 39/77, publ. OSNC 1979 r., nr 3, poz. 40.
Uchwała pełnego składu Izby Cywilnej i Administracyjnej z dnia 30 grudnia 1988 r. zawierająca wytyczne w zakresie wykładni prawa i praktyki sądowej w sprawach rękojmi i gwarancji, sygn. akt III CZP 48/88, publ. OSNC 1989 r., nr 3, poz. 36.
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1992 r., sygn. akt III CZP 10/92, publ. OSP 1992, nr 2, poz. 30.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 1998 r., sygn. akt I CKN 448/97, publ. LEX nr 56817.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2002 r., sygn. akt I CKN 1345/99, publ. LEX nr 55556.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 2005 r., sygn. akt II CK 28/2005, publ. OSNC 2006, nr 6, poz. 107.
Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2013 r., sygn. akt III CZP 2/13, publ. LEX nr 1324605.
Akty prawne:
Ustawa z dnia 18 lipca 1950 r. Przepisy ogólne prawa cywilnego, Dz.U. nr 312, poz. 311 z późn. zm.
Ustawa z dnia z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy, t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 682.
Ustawa z dnia z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 459 z późn. zm.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Przepisy wprowadzające kodeks cywilny, Dz.U. nr 16, poz. 94 z późn. zm.
Ustawa z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze, t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 21 z późn. zm.
Ustawa z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, Dz.U. nr 55, poz. 321 z późn. zm.
Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta, t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 683.
