Determinants of the Use of Intuition in Decision-making – an Empirical Study
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2019.0983.0502Słowa kluczowe:
intuicja, podejmowanie decyzji, determinanty procesu decyzyjnego, racjonalnośćAbstrakt
Tytuł artykułu: Determinanty wykorzystania intuicji w procesach podejmowania decyzji – wyniki badań empirycznych
Cel: Celem artykułu jest identyfikacja determinant wykorzystania intuicji w procesach podejmowania decyzji przez menedżerów najwyższego szczebla.
Metodyka badań: Metoda ankietowa (dobór próby: losowy, warstwowy nieproporcjonalny; metoda zbierania danych: CATI; liczebność próby: 300 wypełnionych ankiet).
Wyniki badań: Rezultatem przeprowadzonych badań jest typologia determinant wykorzystania intuicji w procesach podejmowania decyzji oraz propozycje ich hierarchii.
Wnioski: Hierarchia determinant kształtuje się odmiennie w zależności od sposobu podejmowania decyzji reprezentowanego przez ankietowanych. W przypadku wyceny dokonywanej przez respondentów będących przedstawicielami wszystkich stylów decyzyjnych za kluczowe determinanty uznano wyłącznie te o charakterze wewnętrznym. Natomiast w opinii decydentów intuicyjnych czynnikami decydującymi o wykorzystaniu intuicji w praktyce podejmowania decyzji były przede wszystkim, oprócz doświadczenia, czynniki zewnętrzne: warunki otoczenia oraz rodzaj i struktura problemu decyzyjnego.
Wkład w rozwój dyscypliny: zidentyfikowanie i empiryczna weryfikacja autorskiej typologii determinant wykorzystania intuicji w procesach podejmowania decyzji.
Downloads
Bibliografia
Agor W. H. (1998), Intuicja w organizacji. Jak twórczo przewodzić i zarządzać, Wydawnictwo Personalnej Szkoły Biznesu, Kraków.
Baldacchino L., Ucbasaran D., Cabantous L., Lockett A. (2015), Entrepreneurship Research on Intuition: A Critical Analysis and Research Agenda, “International Journal of Management Reviews”, vol. 17, no 2, https://doi.org/10.1111/ijmr.12056.
Bieniok H., Halama H., Ingram M. (2006), Podejmowanie decyzji menedżerskich, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice.
Blume B. D., Covin J. G. (2011), Attributions to Intuition in the Venture Founding Process: Do Entrepreneurs Actually Use Intuition or Just Say That They Do?, “Journal of Business Venturing”, vol. 26, no 1, https://doi.org/10.1016/j.jbusvent.2009.04.002.
Cannon-Bowers J. A., Rhodenizer L., Salas E., Bowers C. A. (1998), A Framework to Understanding Pre-practice Conditions and Their Impact on Learning, “Personnel Psychology”, vol. 51, no 2, https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.1998.tb00727.x.
Dane E., Pratt M. G. (2007), Exploring Intuition and Its Role in Managerial Decision Making, “Academy of Management Review”, vol. 32, no 1, https://doi.org/10.5465/amr.2007.23463682.
Davis C., Patte K., Tweed S., Curtis C. (2007), Personality Traits Associated with Decision-making Deficits, “Personality and Individual Differences”, vol. 42, no 2, https://doi.org/10.1016/j.paid.2006.07.006.
Falkowski A., Tyszka T. (2009), Psychologia zachowań konsumenckich, Gadńskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Holland J. L. (1997), Making Vocational Choices, Psychological Assessment Resources, Inc, Florida, Odessa.
Kahneman D., Klein G. (2009), Conditions for Intuitive Expertise: A Failure to Disagree, “The American Psychologist”, vol. 64, no 6, https://doi.org/10.1037/a0016755.
Khatri N., Ng H. A. (2000), The Role of Intuition in Strategic Decision Making, “Human Relation”, vol. 53, no 1, https://doi.org/10.1177/0018726700531004.
Klein G. (2010), Sztuka podejmowania decyzji. Dlaczego mądrzy ludzie dokonują złych wyborów, Wydawnictwo Onepress, Gliwice.
Krawczyk-Bryłka B. (2015), Działania intuicyjne w praktyce przedsiębiorczej, “Przedsiębiorczość i Zarządzanie”, vol. 16, no 11(1).
Krzakiewicz K., Cyfert S. (2015), Podstawy zarządzania organizacjami, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
Kuhl J., Quirin M., Koole S. (2015), Being Someone: The Integrated Self as a Neuropsychological Self, “Social and Personality Psychology Compass”, vol. 9, no 3, https://doi.org/10.1111/spc3.12162.
Laughlin P. R., Ellis A. L. (1986), Demonstrability and Social Combination Processes on Mathematical Intellective Tasks, “Journal of Experimental Social Psychology”, vol. 22, no 3, https://doi.org/10.1016/0022-1031(86)90022-3.
Malewska K. (2018), Intuicja w podejmowaniu decyzji kierowniczych, Wydawnictwo UEP, Poznań.
Markowski E. (2012), Intuicja jako czynnik wspomagający proces podejmowania decyzji w warunkach ekstremalnych (in:) W. Harasim (ed.), Zarządzanie kapitałem intelektualnym w organizacji inteligentnej, Wyższa Szkoła Promocji, Warszawa.
Myers D. G. (2004), Intuicja. Jej siła i słabość, Moderator, Wrocław.
Parikh J., Neubauer F., Lank A. G. (1994), Intuition: The New Frontier of Management, Blackwell, London.
Ruder M., Bless H. (2003), Mood and the Reliance on the Ease of Retrieval Heuristic, “Journal of Personality and Social Psychology”, vol. 85, no 1, https://doi.org/10.1037/0022-3514.85.1.20.
Salas E., Rosen M. A., DiazGranados D. (2010), Expertise-based Intuition and Decision Making in Organizations, “Journal of Management”, vol. 36, no 4, https://doi.org/10.1177/0149206309350084.
Tyszka T. (2010), Decyzje: perspektywa psychologiczna i ekonomiczne, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Volz K. G., Zander T. (2014), Primed for Intuition?, “Neuroscience of Decision Making”, vol. 1, https://doi.org/10.2478/ndm-2014-0001.
Williams K. C. (2012), Business Intuition: The Mortar among the Bricks of Analysis, “Journal of Management Policy and Practice”, vol. 13, no 5.
Zychowicz P. (2017), Jak zwiększyć efektywność procesu decyzyjnego?, “Menedżer Produkcji”, no 41.
