System gospodarki odpadami – ocena i analiza zadowolenia i świadomości mieszkańców Krakowa
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2021.0994.0404Słowa kluczowe:
gospodarka odpadami, odpady komunalne, recyklomaty, smart city, selektywna zbiórka odpadówAbstrakt
Cel: Celem artykułu jest ocena gospodarki odpadami w Krakowie. Przeprowadzona analiza ma za zadanie wskazać mocne i słabe strony krakowskiego systemu odbioru odpadów oraz preferencje i oczekiwania mieszkańców wobec wdrożenia innowacyjnych rozwiązań w tym obszarze. W artykule poruszono problem segregacji odpadów, odpowiedniej infrastruktury oraz możliwości implementacji rozwiązań smart city w celu sprawnego zarządzania nią, a tym samym poprawy efektywności gospodarowania odpadami w badanym mieście.
Metodyka badań: Aby osiągnąć założony cel, wykorzystano metodę analizy literatury przedmiotu i aktów prawnych oraz analizę wyników autorskich badań ankietowych i danych statystycznych.
Wyniki badań: Analiza danych statystycznych wykazała, że połowa wytwarzanych na terenie Krakowa odpadów komunalnych nie jest segregowana. Na podstawie analizy badań ankietowych przeprowadzonych wśród mieszkańców stwierdzono natomiast, że w znacznej większości deklarują oni segregację. Jak wykazały badania, nie mają oni jednak wystarczającej wiedzy, by robić to poprawnie. Wyniki badań sugerują również, że system gospodarki odpadami funkcjonujący na terenie miasta wymaga wprowadzenia usprawnień w wielu obszarach.
Wnioski: Na podstawie wyników badań ankietowych stwierdzono, że system gospodarki odpadami w Krakowie wymaga usprawnień, jeśli chodzi zarówno o działania mające na celu kształtowanie świadomości mieszkańców co do zasad poprawnej segregacji odpadów, jak i sprawny ich odbiór na terenie miasta.
Wkład w rozwój dyscypliny: Przeprowadzone badania pozwalają na usystematyzowanie wiedzy na temat zasad gospodarki odpadami stosowanych w Krakowie. Stanowią one również uzupełnienie informacji dotyczącej opinii mieszkańców w zakresie identyfikacji ewentualnych wąskich gardeł w systemie gospodarowania odpadami oraz rozwiązań, które powinny zostać wdrożone, by spełnić ich oczekiwania.
Downloads
Bibliografia
Badanie świadomości i zachowań ekologicznych mieszkańców Polski (2014), Badanie trackingowe – pomiar: październik 2014, Raport TNS Polska dla Ministerstwa Środowiska, https://www.gov.pl/attachment/13eca2bb-7099-464c-bf30-c81893afbc68 (data dostępu: 6.09.2021).
Banaszkiewicz K., Pasiecznik I., Racz P. (2013), Ocena efektywności zbiórki odpadów komunalnych (w:) Interdyscyplinarne zagadnienia w inżynierii i ochronie środowiska, t. 3, red. T.M. Traczewska, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa (2021), Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi w Gminie Miejskiej Kraków, https://www.bip.krakow.pl/?dok_id=65239&lid=1000153594&vReg=2 (data dostępu: 6.08.2021).
Bednarz P. (2021), Ile kosztuje transport publiczny w polskich miastach? Sprawdziliśmy ceny biletów, Business Insider, https://businessinsider.com.pl/finanse/ceny-biletow-transportu-publicznego-w-polskich-miastach/k529py5 (data dostępu: 6.10.2021).
Derej W. (2017), Innowacje ekologiczne a rozwój Unii Europejskiej na przykładzie gospodarki odpadami komunalnymi, „Studia Ekonomiczne”, vol. 324.
Famielec J. (2017), Gospodarka odpadami komunalnymi jako działalność gospodarcza realizowana w ogólnym interesie gospodarczym (w:) Pomoc publiczna. Doświadczenia wybranych sektorów gospodarki, red. M. Kożuch, Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
Gągorowska N. (2015), Gospodarka odpadami komunalnymi w Krakowie, praca magisterska, Repozytorium Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/203493 (data dostępu: 10.08.2021).
Jakubiak M., Śliwka M. (2013), Gospodarka odpadami komunalnymi w Krakowie, „Logistyka”, nr 4.
Jarząbek A., Juszczak A., Szpor A. (2020), Czy zaleją nas śmieci?, Polski Instytut Ekonomiczny, Warszawa.
Kwiatkowski M., Wąsik S. (2008), Analiza stanu aktualnego i kierunków rozwoju gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce na przykładzie miasta Krakowa, „Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska”, vol. 10.
Matuszko A., Matuszko D. (2020), EKOMIASTO – przykład Krakowa, „Urban Development Issues”, vol. 66(1), https://doi.org/10.2478/udi-2020-0028.
Pasiecznik I., Banaszkiewicz K., Szczepaniak J. (2013), Opinie mieszkańców na temat systemu zbiórki odpadów komunalnych (w:) Interdyscyplinarne zagadnienia w inżynierii i ochronie środowiska, t. 3, red. T.M. Traczewska, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
Peszko-Doktor M. (2018), Gospodarka odpadami w miastach na przykładzie Krakowa i Małopolski (w:) Miasto przyszłości, red. M. Piłat-Borcuch, Laboratorium Wiedzy Artur Borcuch, Kielce.
Proponowane stawki za wywóz śmieci na tle innych miast (2020), Magiczny Kraków, https://www.krakow.pl/aktualnosci/242202,1926,komunikat,proponowane_stawki_za_wywoz_smieci_na_tle_innych_miast.html?_ga=2.162342207.248260937.1598245113-1689343000.1588761760 (data dostępu: 25.08.2020).
Smol M., Avdiushchenko A., Kulczycka J., Nowaczek A. (2018), Public Awareness of Circular Economy in Southern Poland: Case of the Malopolska Region, „Journal of Cleaner Production”, vol. 197, part 1, https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2018.06.100.
Stalony-Dobrzański F. (2007), Gospodarka odpadami w świetle zasady zrównoważonego rozwoju na przykładzie Krakowa, „Państwo i Społeczeństwo”, nr 4.
Stawasz D. (2015), Koncepcja Smart City a innowacyjne podejście do zarządzania sprawami publicznymi w mieście, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług”, nr 121, https://doi.org/10.18276/epu.2015.121-14.
Stefańska M., Stefański R. (2009), Postawa gospodarstw domowych wobec segregacji odpadów na przykładzie gminy Nowy Tomyśl, „Ekonomia i Środowisko”, nr 1.
Styś T., Foks R. (2014), Rynek gospodarowania odpadami komunalnymi w Polsce. Perspektywa 2030, Instytut Sobieskiego, Warszawa.
System gospodarki odpadami komunalnymi w gminie miejskiej Kraków (2018), Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania w Krakowie, 52. Zjazd Krajowego Forum Dyrektorów Zakładów Oczyszczania Miast, 9 –12 maja 2018 r., Zakopane, http://www.forum-dyrektorow.pl/zipy/mat,zakopane,2018/2.KMPO_Krakow.pdf.
Uchwała nr LII/697/12 Rady Miasta Krakowa z dnia 11 lipca 2012 r. w sprawie powierzenia Miejskiemu Przedsiębiorstwu Oczyszczania Sp. z o. o. w Krakowie obowiązkowego zadania własnego gminy utrzymania czystości i porządku na terytorium Gminy Miejskiej Kraków, https://www.bip.krakow.pl/?dok_id=167&sub_dok_id=167&sub=uchwala&query=id%3D19282%26typ%3Du (data dostępu: 6.08.2021).
Uchwała nr XLV/1197/20 Rady Miasta Krakowa z dnia 16 września 2020 r. w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalenia wysokości stawki takiej opłaty, https://www.bip.krakow.pl/?dok_id=167&sub_dok_id=167&sub=uchwala&query=id%3D25122%26typ%3Du (data dostępu: 6.08.2021).
Uchwała nr XLV/1198/20 Rady Miasta Krakowa z dnia 16 września 2020 r. w sprawie ustalenia ryczałtowej stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od nieruchomości, na której znajduje się domek letniskowy lub innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, https://www.bip.krakow.pl/?dok_id=167&sub_dok_id=167&sub=uchwala&query=id%3D25123%26typ%3Du (data dostępu: 6.08.2021).
Uchwała nr XLV/1200/20 Rady Miasta Krakowa z dnia 16 września 2020 r. w sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Miejskiej Kraków, https://www.bip.krakow.pl/?dok_id=167&sub_dok_id=167&sub=uchwala&query=id%3D25125%26typ%3Du (data dostępu: 8.06.2021).
Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, Dz.U. 1996 nr 132, poz. 622.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach, Dz.U. 2001 nr 62, poz. 628.
Wąsowicz K., Famielec S., Chełkowski M. (2018), Gospodarka odpadami komunalnymi we współczesnych miastach, Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
Zarządzanie odpadami w UE: Fakty i liczby (2018), Parlament Europejski, https://www.europarl.europa.eu/news/pl/headlines/society/20180328STO00751/zarzadzanie-odpadami-w-ue-fakty-i-liczby-infografika (data dostępu: 8.09.2021).
Zemanek J., Woźniak A. (2007), Gospodarka odpadami miasta Krakowa w kontekście dyrektywy 99/31/WE, „Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich”, nr 4, cz. 1.
