Ujemne stopy procentowe a inwestycje w nieruchomości w świetle teorii Silvia Gesella
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2021.0994.0406Słowa kluczowe:
Silvio Gesell, ujemne nominalne stopy procentowe, ucieczka od pieniądza, inwestycje w nieruchomości, podatek Gesella, teoria wolnego pieniądzaAbstrakt
Cel: W artykule omówiono teorię niemieckiego ekonomisty Silvia Gesella dotyczącą pieniądza wolnego od odsetek, obarczonego opłatą za jego posiadanie, czyli podatkiem Gesella. Celem artykułu jest również przybliżenie zjawiska ucieczki od pieniądza poprzez inwestycje w nieruchomości i analiza, czy ten kierunek inwestycji może mieć uzasadnienie w omawianym zakresie oraz jakie są jego ograniczenia.
Metodyka badań: Wykorzystano analizę literatury. Zagadnienia teoretyczne przedstawione w pracach źródłowych S. Gesella zostały zinterpretowane w świetle współczesnych procesów gospodarczych oraz opracowań teoretycznych poświęconych jego twórczości.
Wyniki badań: Jednym ze współczesnych wymiarów teorii Gesella są ujemne nominalne stopy procentowe, które są coraz powszechniej stosowanym narzędziem polityki pieniężnej. Do niedawna nawet teoretycznie rzadko rozważano zastosowanie takiego narzędzia, jednak obecnie jest ono wykorzystywane w wielu gospodarkach. Naturalną obroną posiadających wolne środki pieniężne (oszczędności) jest ucieczka od pieniądza obarczonego opłatami (niebędącego źródłem zysku). Zgodnie z teorią Gesella jednym ze sposobów takiej ucieczki od pieniądza mogą być inwestycje w nieruchomości.
Wnioski: Ujemne nominalne stopy procentowe są wykorzystywanym obecnie narzędziem polityki pieniężnej i istnieją uwarunkowania, które powodują, że jest to uzasadnione. Naturalnym zachowaniem posiadających wolne środki pieniężne jest ucieczka od „opodatkowanych” ujemnymi stopami środków pieniężnych w inwestycje, które pozwolą utrzymać wartość kapitału. Jedną z tego typu inwestycji jest lokowanie wolnych środków w nieruchomości, co jednak ma swoje ograniczenia.
Wkład w rozwój dyscypliny: Omówienie zapomnianej i rzadko obecnie analizowanej teorii, która ma swój współczesny praktyczny wymiar, oraz zaprezentowanie jej powiązania z szeroko obecnie dyskutowanym przedmiotem inwestycji, jakim są nieruchomości.
Downloads
Bibliografia
Anderson R.G., Liu Y. (2013), How Low Can You Go? Negative Interest Rates and Investors Flight to Safety, Regional Economist, January 1, https://www.stlouisfed.org/publications/regional-economist/january-2013/how-low-can-you-go-negative-interest-rates-and-investors-flight-to-safety (data dostępu: 28.06.2021).
Bartsch G. (1989), Silvio Gesell, Die Physiokraten und die Anarchisten (w:) Silvio Gesell. „Marx” der Anarchisten? Texte zur Befreiung der Martkwirtschaft vom Kapitalismus und der Kinder und Mütter vom patriarchalischen Bodenunrecht, Karin Kramer Verlag, Berlin.
Blanc J. (1998), Silvio Gesell’s Theory and Accelerated Money Experiments, https://www.researchgate.net/publication/5088112_Silvio_Gesell’s_Theory_and_Accelerated_Money_Experiments (data dostępu: 28.06.2021).
Buiter W.H. (2010), Negative Nominal Interest Rates: Three Ways to Overcome the Zero Lower Bound, „The North American Journal of Economics and Finance”, vol. 20(3), https://doi.org/10.1016/j.najef.2009.10.001.
Dillard D.D. (1997), Proudhon, Gesell and Keynes: An investigation of Some „Anti-Marxian Socialist” Antecedents of Keynes’ General Theory of Employment, Interest and Money, red. L. Roemheld, Angela Hackbarth Verlag, St Georgen.
Dor E. (2016), Are Extremely Low Interest Rates Really Caused by Insufficient Growth and Inflation Rather Than by ECB Policy? An Examination of ECB’s Defense against German Critiques, SSRN, available at https://ssrn.com/abstract=2783964 (data dostępu: 28.06.2021).
Dow S. (2017), Keynes and Gesell: Political and Social Philosophy, Epistemology and Monetary Reform, „Annals of the Fondazione Luigi Einaudi: An Interdisciplinary Journal of Economics, History and Political Science”, vol. 51, nr 1, https://doi.org/10.26331/1004.
Gesell S. (1911), Die neue Lehre vom Geld und Zins, Physiokratischer Verlag, Berlin.
Gesell S. (1916), Die natürliche Wirtschaftsordnung durch Freiland und Freigeld, Physiokratischer Verlag, Berlin.
Gesell S. (1926), Die allgemeine Enteignung im Lichte physiokratischer Ziele, Stirn-Verlag Hans Timm, Erfurt.
Gesell S. (1958), The Natural Economic Order, Peter Owen Ltd., London.
Gesell S., Roth F., Bernoulli H. (1925), Das Problem der Grundrente, Selbstverlag degeses Schweizer Freiwirtschaftsbundes, Bern.
Guha K. (2009), Fed Study Puts Ideal US Interest Rate at –5%, The Financial Times, https://www.ft.com/content/37877644-32c9-11de-8116-00144feabdc0 (data dostępu: 28.06.2021).
Flik R. (2004), Martkwirtschaft ohne Kapitalismus? Silvio Gesells schöne neue Freiland-Freigeld-Welt (w:) Utopien und utopisches Denken – von der Bibel bis zur Globalisierung. Ausführungen zu unterschiedlichen Denkansätzen, red. R.A. Müller, G. Lux, Universitätsverlag Kastner, Wolnzach.
Ilgmann C., Menner M. (2011), Negative Nominal Interest Rates: History and Current Proposals, „International Economics and Economic Policy”, vol. 8(4), https://doi.org/10.1007/s10368-011-0186-z.
Kennedy M. (2004), Pieniądz wolny od inflacji i odsetek. Jak stworzyć środek wymiany służący nam wszystkim i chroniący Ziemię?, Wydawnictwo „Zielone Brygady”, Kraków.
Keynes J.M. (2003), Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Kinoshita Y. (2016), The Current in the Japanese Economy and Its Financial Markets – What Is the Effect of Negative Interest Rate?, „Center on Japanese Economy and Business Occasional Papers”, nr 75, https://doi.org/10.7916/D8CR5TFP.
Krugman P., Wells R. (2021), Makroekonomia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Kurucz A. (2010), The Relationship between General Economic Cycle and the Real Estate Cycle, „Regional and Business Studies”, vol. 2, nr 1.
Menner M. (2015), “Gesell” Tax and Efficiency of Monetary Exchange, Ivie Working Papers, WP-AD 2011-26, https://doi.org/10.13140/RG.2.1.3683.0160.
Mueller G.R. (2006), Real Estate Space Market Cycles, Testimony of Glenn R. Mueller, Ph.D. before the Subcommittee on Financial Institutions and Consumer Credit, September 16, Washington.
Pyhrr S.A., Roulac S., Born W. (1999), Real Estate Cycles and Their Strategic Implications for Investors and Portfolio Managers in the Global Economy, „Journal of Real Estate Research”, vol. 18, nr 1, https://doi.org/10.1080/10835547.1999.12090986.
Ylmaz S., Sarkaya Icellioglu C. (2016), The Negative Interest Rate Policy: The Eventualities and Implications, „Journal of Emerging Economies and Policy”, vol. 1.
