Myśliciel strategiczny – pomiar cech i profilowanie
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2022.0998.0406Słowa kluczowe:
strategiczne myślenie, myśliciele strategiczni, skala myślenia strategicznego, walidacjaAbstrakt
Cel: Celem artykułu jest prezentacja narzędzia do profilowania myślicieli strategicznych, opracowanego i zwalidowanego w czteroetapowym procesie badawczym oraz uwzględniającego wielowymiarowy charakter konstruktu myślenia strategicznego, a także pokazanie możliwości profilowania strategów z wykorzystaniem proponowanej skali.
Metodyka badań: Zastosowano podejście wielometodyczne (multi-method approach), łącząc w kolejnych etapach procesu badawczego systematyczny przegląd literatury z badaniami empirycznymi realizowanymi w podejściu jakościowym (studia biograficzne, wywiady IDI) i ilościowym (badanie ankietowe).
Wyniki badań: Systematyczny przegląd literatury umożliwił konceptualizację i operacjonalizację wielowymiarowego konstruktu myślenia strategicznego, a przeprowadzone wywiady pozwoliły na empiryczne potwierdzenie pięciu wymiarów opracowanego konstruktu. W ramach badań ilościowych zwalidowano natomiast skalę myślenia strategicznego.
Wnioski: Zaprezentowane badania nad różnicami w myśleniu strategicznym i identyfikacją typów myślicieli strategicznych doprowadziły do opracowania oraz potwierdzenia wielowymiarowego konstruktu myślenia strategicznego, a następnie do przygotowania i walidacji skali pomiarowej. Zastosowanie przedstawionej skali pozwala na budowanie profili myślicieli strategicznych, co umożliwi wypracowanie typologii myślicieli strategicznych.
Wkład w rozwój dyscypliny: Wkładem prezentowanych badań do teorii zarządzania strategicznego jest opracowanie i empiryczne potwierdzenie pięciowymiarowego konstruktu myślenia strategicznego, ukazującego różnice w sposobach myślenia strategicznego. Proponowane podejście integruje dorobek dotyczący konceptualizacji i pomiaru poszczególnych aspektów czy wymiarów myślenia strategicznego, który wcześniej prezentowany był w literaturze w sposób selektywny.
Downloads
Bibliografia
Alatailat M., Elrehail H., Emeagwali O.L. (2019), High Performance Work Practices, Organizational Performance and Strategic Thinking: A Moderation Perspective, „International Journal of Organizational Analysis”, vol. 27(3), https://doi.org/10.1108/IJOA-10-2017-1260.
Bonesso S., Gerli F., Scapolan A. (2014), The Individual Side of Ambidexterity: Do Individuals’ Perceptions Match Actual Behaviors in Reconciling the Exploration and Exploitation Trade-off?, „European Management Journal”, vol. 32(3), https://doi.org/10.1016/j.emj.2013.07.003.
Bonn I. (2001), Developing Strategic Thinking as a Core Competency, „Management Decision”, vol. 39(1), https://doi.org/10.1108/EUM0000000005408.
Bonn I. (2005), Improving Strategic Thinking: A Multilevel Approach, „Leadership & Organization Development Journal”, vol. 26(5), https://doi.org/10.1108/01437730510607844.
Brandon J. (2002), Toward a Reconsideration of Biography as an Instrument for Studying Leadership in Educational Administration, „Canadian Journal of Educational Administration and Policy”, nr 21.
Casey A.J., Goldman E.F. (2010), Enhancing the Ability to Think Strategically: A Learning Model, „Management Learning”, vol. 41(2), https://doi.org/10.1177/1350507609355497.
Chen M.J., Su K.H., Tsai W. (2007), Competitive Tension: The Awareness–Motivation–Capability Perspective, „Academy of Management Journal”, vol. 50(1), https://doi.org/10.5465/amj.2007.24162081.
Clark L.A., Watson D. (1995), Constructing Validity: Basic Issues in Objective Scale Development, „Psychological Assessment”, vol. 7(3), https://doi.org/10.1037/14805-012.
Cohen S., Mermelstein R., Kamarck T., Hoberman H.M. (1985), Measuring the Functional Components of Social Support (w:) Social Support: Theory, Research and Applications, red. I.G. Sarason, B.R. Sarason, NATO ASI Series, vol. 24, Springer, Dordrecht.
Crouch A. (1998), Reframing the Strategic Problem: An Accommodation of Harmony and Belligerence in Strategic Management, „Journal of Business Research”, vol. 41(1), https://doi.org/10.1016/S0148-2963(97)00007-6.
Danzig A.B. (1997), Leadership Stories: What Novices Learn by Crafting the Stories of Experienced School Administrators, „Journal of Educational Administration”, vol. 35(2), https://doi.org/10.1108/09578239710161768.
Dhir S., Dhir S., Samanta P. (2018), Defining and Developing a Scale to Measure Strategic Thinking, „Foresight”, vol. 20(3), https://doi.org/10.1108/FS-10-2017-0059.
Dobni C.B., Klassen M., Sands D. (2016), Getting to Clarity: New Ways to Think about Strategy, „Journal of Business Strategy”, vol. 37(5), https://doi.org/10.1108/jbs-08-2015-0084.
Doorn S. van, Heyden M.L.M., Reimer M., Buyl T., Volberda H.W. (2022), Internal and External Interfaces of the Executive Suite: Advancing Research on the Porous Bounds of Strategic Leadership, „Long Range Planning”, vol. 55(3), https://doi.org/10.1016/j.lrp.2022.102214.
Eisenhardt K.M. (1990), Speed and Strategic Choice: How Managers Accelerate Decision Making, „California Management Review”, vol. 32(3), https://doi.org/10.2307/41166616.
Eriksson P., Kovalainen A. (2016), Qualitative Methods in Business Research, 2nd ed., Sage, Los Angeles.
Garrett H.E. (1979), Statistics in Psychology and Education, with an Introduction by R.S. Woodworth, Longmans, Green and Co., New York–London.
Godet M. (2010), Future Memories, „Technological Forecasting and Social Change”, vol. 77(9), https://doi.org/10.1016/j.techfore.2010.06.008.
Goldman E.F., Schlumpf K.S., Scott A.R. (2017), Combining Practice and Theory to Assess Strategic Thinking, „Journal of Strategy and Management”, vol. 10(4), https://doi.org/10.1108/JSMA-02-2017-0012.
Goldman E.F., Scott A.R., Follman J.M. (2015), Organizational Practices to Develop Strategic Thinking, „Journal of Strategy and Management”, vol. 8(2), https://doi.org/10.1108/JSMA-01-2015-0003.
Graetz F. (2002), Strategic Thinking versus Strategic Planning: Towards Understanding the Complementarities, „Management Decision”, vol. 40(5), https://doi.org/10.1108/00251740210430434.
Gunter H.M. (2001), Leaders and Leadership in Education, Paul Chapman Publishing, London.
Hair J.F., Black W.C., Babin B.J., Anderson R.E. (2019), Multivariate Data Analysis, 8th ed., Cengage Learning, Andover, Hampshire.
Hair J.F., Page M., Brunsveld N. (2020), Essentials of Business Research Methods, 4th ed., Routledge, New York.
Hanford P. (1995), Developing Director and Executive Competencies in Strategic Thinking (w:) Developing Strategic Thought: Reinventing the Art of Direction-giving, red. B. Garratt, McGraw-Hill, London.
Heracleous L. (1998), Strategic Thinking or Strategic Planning?, „Long Range Planning”, vol. 31(3), https://doi.org/10.1016/S0024-6301(98)80015-0.
Hussey D. (2001), Creative Strategic Thinking and the Analytical Process: Critical Factors for Strategic Success, „Strategic Change”, vol. 10(4), https://doi.org/10.1002/JSC.537.
Iriyama A., Kishore R., Talukdar D. (2016), Playing Dirty or Building Capability? Corruption and HR Training as Competitive Actions to Threats from Informal and Foreign Firm Rivals, „Strategic Management Journal”, vol. 37(10), https://doi.org/10.1002/smj.2447.
Johnson G. (2008), Ritualizing Strategic Thinking: The Effectiveness of the Strategic Away Day, „Strategic Direction”, vol. 24(1), https://doi.org/10.1108/02580540810839250.
Juma G., Minja D., Mageto J. (2016), The Impact of Strategic Thinking on Organisational Performance: A Case Study of Uchumi Supermarket Limited, „International Journal of Supply Chain Management”, vol. 1(1).
Kahneman D. (2003), A Perspective on Judgment and Choice: Mapping Bounded Rationality, „American Psychologist”, vol. 58(9), https://doi.org/10.1037/0003-066X.58.9.697.
Kainth J.S., Verma H.V. (2011), Consumption Values: Scale Development and Validation, „Journal of Advances in Management Research”, vol. 8(2), http://dx.doi.org/10.1108/09727981111175993.
Kaufman R.A. (1991), Strategic Planning Plus: An Organizational Guide, Scott Foresman, Glenview, IL.
Kim S., Stoel L. (2004), Apparel Retailers: Website Quality Dimensions and Satisfaction, „Journal of Retailing and Customer Services”, vol. 11(2), http://dx.doi.org/10.1016/S0969-6989(03)00010-9.
Ladhari R. (2010), Developing E-service Quality Scales: A Literature Review, „Journal ofRetailing and Consumer Services”, vol. 17(6), http://dx.doi.org/10.1016/j.jretconser.2010.06.003.
Lichtarski J.M., Piórkowska K., Witek-Crabb A. (2022), Jak myślą stratedzy? O zbieżnych i rozbieżnych orientacjach w myśleniu strategicznym, „Organizacja i Kierowanie”, nr 1(190).
Liedtka J.M. (1998), Strategic Thinking: Can It Be Taught?, „Long Range Planning”, vol. 31(1), https://doi.org/10.1016/S0024-6301(97)00098-8.
Lubatkin M.H., Simsek Z., Ling Y., Veiga J.F. (2006), Ambidexterity and Performance in Small-to Medium-sized Firms: The Pivotal Role of Top Management Team Behavioral Integration, „Journal of Management”, vol. 32(5), https://doi.org/10.1177/0149206306290712.
Meyer R.J.H. (2007), Mapping the Mind of the Strategist: A Quantitative Methodology for Measuring the Strategic Beliefs of Executives (no. 106), ERIM Ph.D. Series Research in Management, Erasmus Research Institute of Management, pobrano z http://hdl.handle.net/1765/10182 (data dostępu: 20.10.2022).
Mintzberg H. (1994), The Rise and Fall of Strategic Planning, Prentice Hall, New York.
Moon B.-J. (2013), Antecedents and Outcomes of Strategic Thinking, „Journal of Business Research”, vol. 66(10), https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2012.11.006.
Olson A.K., Simerson B.K. (2015), Leading with Strategic Thinking: Four Ways Effective Leaders Gain Insight, Drive Change, and Get Results, John Wiley & Sons, Hoboken, NJ.
Piórkowska K., Witek-Crabb A., Lichtarski J.M., Wilczyński M., Wrona S. (2021), Strategic Thinkers and Their Characteristics: Toward a Multimethod Typology Development, „International Journal of Management and Economics”, vol. 57(4), https://doi.org/10.2478/ijme-2021-0024.
Pisapia J. (2009), The Strategic Leader: New Tactics for a Globalizing World, Information Age Press, Charlotte, NC.
Pisapia J., Reyes-Guerra D., Coukos-Semmel E. (2005), Developing the Leader’s Strategic Mindset: Establishing the Measures, „Leadership Review”, vol. 5.
Riding R.J., Rayner S.G. (1998), International Perspectives on Individual Differences: Cognitive Styles, Ablex Publishing, Stamford.
Rockenbach B. (2005), A Strategic Analysis of Speculative Trade in a Two-Sided Asset Market with Information Diversity, „International Game Theory Review”, vol. 7(2), https://doi.org/10.1142/S0219198905000466.
Srivastava S., D’Souza D. (2021), Measuring Strategic Thinking in Organizations, „Journal of Managerial Issues”, vol. 33(1).
Steptoe-Warren G., Howat D., Hume I. (2011), Strategic Thinking and Decision Making: Literature Review, „Journal of Strategy and Management”, vol. 4(3), https://doi.org/10.1108/17554251111152261.
Sternberg R.J. (1999), Thinking Styles, Cambridge University Press, Cambridge.
Sushil (2012), Flowing Stream Strategy: Managing Confluence of Continuity and Change, „Journal of Enterprise Transformation”, vol. 2(1), https://doi.org/10.1080/19488289.2011.650280.
Tovstiga G. (2015), Strategy in Practice: A Practitioner’s Guide to Strategic Thinking, John Wiley & Sons, Chichester.
Witek-Crabb A., Piórkowska K., Lichtarski J.M., Wrona S., Wilczyński M. (2020), Strategiczni myśliciele w świetle przeglądu literatury i studiów biograficznych (w:) Zarządzanie strategiczne w dobie cyfrowej gospodarki sieciowej, red. S. Gregorczyk, G. Urbanek, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
