Antropologia elementarna Arnolda Gehlena

Abstrakt

Artykuł ma charakter historyczno-komparatystyczny. Jego podstawowym celem jest rekonstrukcja głównych założeń, nieco już zapomnianej, antropologii filozoficznej Arnolda Gehlena. Niektóre z nich zaczerpnięte zostały z dzieł J.G. Herdera (człowiek jako Mängelwesen), F. Nietzschego (człowiek jako nicht festgestellte Tier) i M. Schelera („otwartość" człowieka na świat). Większość tez ma jednak charakter autorski (idea „odciążenia", człowiek jako Kulturwesen, tradycja jako siła stabilizująca życie). Antropologia Gehlena ma, obok silnych stron, również pewne słabości (biologistyczna metafizyka, przywiązywanie zbyt dużej wagi do przestarzałej koncepcji „istoty wykazującej braki", zatarcie granic między metodą filozoficzną a metodą naukową). Są one przedmiotem dyskusji prowadzonych przez naukowców zajmujących się empirycznymi badaniami nad człowiekiem, jak i znawców filozofii człowieka. Ta kwestia jest również przedmiotem zainteresowania autora artykułu.