Zagrożenie bezpieczeństwa i porządku publicznego działaniami w cyberprzestrzeni jako przesłanka wprowadzenia stanów nadzwyczajnych ze szczególnym uwzględnieniem bezpieczeństwa finansowego
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2014.0926.0205Słowa kluczowe:
cyberatak, bezpieczeństwo, przepisy, porządek publiczny, finanseAbstrakt
W opracowaniu przedstawiono zarys problematyki związanej z możliwością wprowadzenia jednego z wymienionych w Konstytucji RP stanów nadzwyczajnych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego działaniami w cyberprzestrzeni. Przytoczono definicje cyberprzestrzeni oraz zwrócono uwagę na zagrożenia panujące w niej we współczesnym świecie. W tym zakresie powołano się zarówno na regulacje krajowe, jak i międzynarodowe. W dalszej części opracowania odwołano się także do pojęcia bezpieczeństwa finansowego państwa i podjęto próbę jego zdefiniowania. Bezpieczeństwo finansowe nie jest bowiem uregulowane wprost ani w Konstytucji RP, ani w aktach prawnych niższych rangą. W omawianym kontekście interesująca jest przede wszystkim płaszczyzna zagrożenia atakami hakerskimi mogącymi powodować bezpośrednie zagrożenie dla systemu finansowego państwa, a w konsekwencji – zagrożenie bezpieczeństwa finansowego obywateli i porządku publicznego.Downloads
Bibliografia
Bryk T. [2011], Przegląd regulacji stanów nadzwyczajnych w przepisach Konstytucji RP, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego", nr 1.
Burdea G., Coiffet P. [2003], Virtual Reality Technology, Wiley, New Jersey.
Cyberprzestępczość [2014], http://www.policja.pl/portal/pol/1218/2960/Cyberprzestepczosc.html (dostęp: 8.07.2014).
Cyberprzestępczość na 3. miejscu wśród globalnych zagrożeń dla biznesu [2013], http://www.deloitte.com/view/pl_PL/pl/dla-prasy/eafd72df16d40410VgnVCM1000003256f70aRCRD.htm (dostęp: 5.08.2013).
Fehler W., Dziubek I.T. [2010], Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Ekspertyza przygotowana na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Narodowa Strategia Spójności, Warszawa.
Grzelak M., Liedel K. [2012], Bezpieczeństwo w cyberprzestrzeni. Zagrożenia i wyzwania dla Polski - zarys problemu, „Bezpieczeństwo Narodowe", nr 22.
Koziej S. [2012], Bezpieczeństwo: istota, podstawowe kategorie i historyczna ewolucja, „Bezpieczeństwo Narodowe", nr 18.
Program sztokholmski. Otwarta i bezpieczna Europa dla dobra i ochrony obywateli [2010], http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:52010XG0504(01):PL:NOT (dostęp: 25.05.2014).
Prokop K. [2005], Stany nadzwyczajne w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Temida 2, Białystok.
Przedstawiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw z dnia 10 czerwca 2011 r., druk sejmowy nr 4355.
Raciniewska A. [2013], Cyberprzestępczość, czyli jak banki dbają o bezpieczeństwo swoich klientów. Rozmowa z Adamem Danielukiem ze Stowarzyszenia ISSA, http://wgospodarce.pl/opinie/5849-cyberprzestepczosc-czyli-jak-banki-dbaja-o-bezpieczenstwo-swoich-klientow (dostęp: 5.08.2013).
Raport 2012 CERT Polska: Analiza incydentów naruszających bezpieczeństwo teleinformatyczne [2013], NASK, Warszawa.
Rządowy program ochrony cyberprzestrzeni RP na lata 2011-2016 [2010], http://bip.msw.gov.pl/bip/programy/19057,dok.html (dostęp: 8.07.2014).
Schmitt M.N. [2012], International Law in Cyberspace: The Koh Speech and Tallinn Manual Juxtaposed, „Harvard International Law Journal", vol. 54.
Stepaniuk K. [2011], Wirtualne zwiedzanie w opinii internautów w Polsce, „Economy and Management", nr 3.
Schmitt M.N. [2013], Tallinn Manual on the International Law Applicable to Cyber Warfare, Cambridge University Press, Cambridge.
Szczepańska O., Sotomska-Krzysztofik P., Pawliszyn M. [2004], Banki centralne wobec kryzysów w systemie bankowym, Materiały i Studia, nr 179, NBP, Warszawa.
Szpunar M. [2004], Społeczności wirtualne jako nowy typ społeczności - eksplikacja socjologiczna, „Studia Socjologiczne", nr 2 (173).
Zapadka P. [2010], Gwarancje bezpieczeństwa finansowego w prawie unijnym [w:] Konstytucja gospodarcza Unii Europejskiej. Aksjologia, red. A. Nowak-Far, C.H. Beck, Warszawa.
Zwalczaj cyberprzestępczość [2014], http://www.policja.pl/portal/pol/1350/83643/Zwalczaj_cyberprzestepczosc.html (dostęp: 8.07.2014).
Akty normatywne:
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/40/UE z dnia 12 sierpnia 2013 r. dotyczącą ataków na systemy informatyczne i zastępującą decyzję ramową Rady 2005/222/WSiSW, Dz.Urz. UE, L218/8 z dnia 14 sierpnia 2013 r.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U., nr 78, poz. 483, z późn. zm.
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. „Kodeks karny", Dz.U., nr 88, poz. 553, z późn. zm.
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych, Dz.U. z 2002 r., nr 101, poz. 926, z późn. zm.
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. „Prawo bankowe", Dz.U. z 2012 r., poz. 1376.
Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych, Dz.U., nr 128, poz. 1402.
Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej, Dz.U., nr 62, poz. 558, z późn. zm.
Ustawa z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu, Dz.U. z 2010 r., nr 74, poz. 676, z późn. zm.
Ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym, Dz.U., nr 113, poz. 985, z późn. zm.
Ustawa z dnia 29 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U., nr 156, poz. 1301, z późn. zm.
Ustawą z dnia 18 marca 2004 r. o zmianie ustawy „Kodeks karny", ustawy „Kodeks postępowania karnego" oraz ustawy „Kodeks wykroczeń", Dz.U., nr 69, poz. 626.
Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. „Prawo telekomunikacyjne", Dz.U., nr 171, poz. 1800, z późn. zm.
Ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, Dz.U., nr 64, poz. 565, z późn. zm.
Ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego i Służbie Wywiadu Wojskowego, Dz.U., nr 104, poz. 709, z późn. zm.
Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym, Dz.U., nr 89, poz. 590.
Ustawa z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych, Dz.U., nr 182, poz. 1228, z późn. zm.
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw, Dz.U., nr 222, poz. 1323.
