Zmiany zawartości wybranych kwasów tłuszczowych mleka owczego w zależności od miesiąca laktacji
Słowa kluczowe:
mleko owcze, kwasy tłuszczowe, profil kwasów tłuszczowych, miesiąc laktacjiAbstrakt
W pracy przedstawiono wyniki badań zawartości kwasów tłuszczowych w mleku owczym. Badaniom poddano mleko pochodzące od owiec rasy olkuskiej, polskiej owcy górskiej i mieszańców polskiej owcy górskiej i owcy fryzyjskiej (75% x 25%). Profil kwasów tłuszczowych analizowano w zależności od miesiąca laktacji. Zaobserwowano istotne różnice w składzie kwasów tłuszczowych, jednak ich przebieg był odmienny w zależności od rasy owiec. W trzecim i czwartym miesiącu laktacji odpowiednio w mleku mieszańców i mleku owiec górskich znacząco zmniejszyła się ilość kwasów nasyconych oraz wzrosła ilość kwasów nienasyconych i nasyconych krótkołańcuchowych. W mleku owiec olkuskich zawartość kwasów nasyconych krótkołańcuchowych i kwasów nasyconych w pierwszym i trzecim miesiącu laktacji była znacząco wyższa, a zawartość kwasu oleinowego, kwasów jedno- i wielonienasyconych znacząco niższa, w porównaniu do wyników z miesiąca drugiego i czwartego. Ponadto zaobserwowano, że profil kwasów tłuszczowych mleka owczego w dwóch pierwszych miesiącach laktacji jest zbliżony.Downloads
Bibliografia
Albenzio M. et al. [2005], Proteolytic Patterns and Plasmin Activity on Ewes‘ Milk as Affected by Somatic Cell Count and Stage of Lactation, „Journal of Dairy Research", 72.
Atti N., Rouissi H., Othmane M.H. [2006], Milk Production, Milk Fatty Acid Composition and Conjugated Linoleic Acid (CLA) Content in Dairy Ewes Raised on Feedlot or Grazing Pasture, „Livestock Science", vol. 104, nr 1-2.
Bonczar G. [1998], Badania nad jakością i przydatnością do przetwórstwa mleka owczego, „Przegląd Mleczarski", nr 11.
Bonczar G., Paciorek A. [1999], Właściwości mleka owczego, „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie, Technologia Żywności", t. 11.
Bzducha A. [2008], Kwasy tłuszczowe o konfiguracji trans, źródło pochodzenia a wpływ na zdrowie człowieka w kontekście znakowania środków spożywczych, „Przegląd Mleczarski", nr 4.
Cardak A.D., Yetismeyen A., Brückner H. [2003a], Quantitaive Comparison of Camel, Goat and Cow Milk Fatty Acids, „Milchwissenschaft", vol. 58, nr 1-2.
Cardak A.D., Yetismeyen A., Brückner H. [2003b], Quantitaive Comparison of Free Fatty Acids in Camel, Goat and Cow Milk, „Milchwissenschaft", nr 3/4.
Cichosz G. [2007a], Prozdrowotne właściwości tłuszczu mlekowego, „Przegląd Mleczarski",
nr 5.
Cichosz G. [2007b], Zdrowotne skutki substytucji tłuszczu mlekowego olejami roślinnymi, „Przegląd Mleczarski", nr 12.
Ciuryk S., Molik E., Pustkowiak H. [2001], Zmiany poziomu kwasów tłuszczowych i cholesterolu w mleku polskich owiec długowełnistych w okresie mlecznego użytkowania, „Roczniki Naukowe Zootechniki. Suplement", nr 12.
Contarini G., Pelizzola V., Povolo M. [2009], Content of Conjugated Linoleic Acid in Neutral and Polar Lipid Fractions of Milk of Different Ruminant Species, „International Dairy Journal", nr 19.
Dobosz M. [2001], Wspomagana komputerowo statystyczna analiza wyników badań, Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT, Warszawa.
Drożdż A. [2000], Mleczność owiec górskich i ich mieszańców F1 z trykami wschodnio-fryzyjskimi, „Roczniki Naukowe Zootechniki", nr 3.
Drożdż A. [1999], Stan aktualny oraz problemy użytkowania mlecznego owiec w rejonach górskich, III Owczarska Szkoła Wiosenna „Alternatywne kierunki wykorzystania krajowego pogłowia owiec", Krynica 12-14.04.1999.
Gatnar E., Walesiak M. [2004], Metody statystycznej analizy wielowymiarowej w badaniach marketingowych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław.
Goudjil H. [2004], Quantitative Characterization of Unsaturated and Trans Fatty Acids in Ewe's Milk Fat, „Lait", nr 84.
Guzek D., Głąbska D. [2008], Sprzężony dien kwasu linolowego w produktach mlecznych a możliwości podnoszenia właściwości prozdrowotnych żywności, „Przegląd Mleczarski", nr 1.
Gwoździewicz A., Ciuruś J., Brzóska B. [1988], Wydajność i skład chemiczny mleka polskiej owcy górskiej i jej krzyżówek z owcą fryzyjską, „Roczniki Naukowe Zootechniki", nr 1.
Hodowla owiec [1998], red. M. Wójcikowska-Soroczyńska, SGGW, Warszawa.
Jurczak M. [2005], Mleko - produkcja, badanie, przerób, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Kędzior W. [2005], Owcze produkty spożywcze, PWE, Warszawa.
Khanal R.C., Olson K.C. [2004], Factors Affecting Conjugated Linoleic acid (CLA) Content in Milk, Meat, and Egg: a Review, „Pakistan Journal of Nutrition", nr 2 (3).
Knight T.W. et al. [2004], Conjugated Linoleic Acid Concentration (CLA) in the m. Longissimus Thoracis of the Offspring of RomneyEwes Screened for High and Low CLA in their Milkfat, „New Zealand Journal of Agricultural Research", nr 47.
Kondyli E., Katsiari M.C. [2002], Fatty Acid Composition of Raw Ewe's Milk of Boutsiko Breed During Lactation, „Milchwissenschaft", nr 2 (57).
Luna P. et al. [2005], Conjugated Linoleic Acid in Ewe Milk Fat, „Journal of Dairy Research", nr 72.
Martini M. et al. [2008], Relationship between Morphometric Characteristics of Milk Fat Globules and the Cheese Making Aptitude of Sheep's Milk, „Small Ruminant Research'',
nr 74.
Meluchova B. et al. [2008], Seasonal Variations in Fatty Acid Composition of Pasture Forage Plants and CLA Content in Ewe Milk Fat, „Small Ruminant Research", nr 78.
Mojska H. [2006], Czy istnieje potrzeba znakowania żywności zawartością izomerów trans kwasów tłuszczowych?, „Przemysł Spożywczy", nr 11.
Mroczkowski S., Borys B., Piwczyński D. [1999], Wpływ wieku oraz stadium laktacji na produkcję mleka, morfologię oraz zdrowotność wymienia maciorek mieszańców F1 fryz x merynos, „Zeszyty Naukowe PTZ", nr 43.
Mroczkowski S., Piwczyński D. [2000], Wpływ niektórych czynników na mleczność owiec rasy suffolk i ich mieszańców, „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Konferencje", nr 399.
Muir D.D. et al. [1993], Ovine Milk. 1. Seasonal Changes in Composition of Milk from a Commercial Scottish Flock, „Milchwissenschaft", nr 7 (48).
Nudda A. et al. [2005], Seasonal Variation in Conjugated Linoleic Acid and Vaccenic Acid in Milk Fat of Sheep and its Transfer to Cheese and Ricotta, „Journal of Dairy Science", nr 88.
Ostrovsky I. et al. [2009], Variation in Fatty Acid Composition of Ewes' Milk During Continuous Transition from Dry Winter to Natural Pasture Diet, „International Dairy Journal", nr 19.
Park Y.W. et al. [2007], Physico-chemical Characteristics of Goat and Sheep Milk, „Small Ruminant Research", nr 68.
Patkowska-Sokoła B., Bodkowski R., Jędrzejczak J. [2000], Zawartość sprzężonych dienów kwasu linolowego (SKL) w mięsie i mleku różnych gatunków zwierząt, „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Konferencje", nr 399, Wrocław.
Patkowska-Sokoła B. [2001], Skład chemiczny i profil kwasów tłuszczowych mleka różnych ras owiec, „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu", nr 429, Wrocław.
Perea S. [2000], Seasonal Changes in the Fat Composition of Lacha sheep's Milk Used for Idiazabal Cheese Manufacture, „European Food Research and Technology", nr 210.
Pieczonka W. [1999], Towaroznawstwo mleka, Wydział Ekonomii w Rzeszowie, Akademia Rolnicza w Krakowie, Rzeszów.
Ploumi K., Belibasaki S., Triantaphyllidis G. [1998], Some Factors Affecting Daily Milk Yield and Composition in the Flock of Chios Ewes, „Small Ruminant Research", nr 28.
PN-EN ISO 5508:1996 Oleje i tłuszcze roślinne oraz zwierzęce. Analiza estrów metylowych kwasów tłuszczowych metodą chromatografii gazowej.
PN-EN ISO 5509:2001 Oleje i tłuszcze roślinne oraz zwierzęce. Przygotowanie estrów metylowych kwasów tłuszczowych.
Podstawy chowu i hodowli owiec [2000], red. B. Patkowska-Sokoła, Wydawnictwo AR, Wrocław.
Radzik-Rant A. [1996], Analiza składu kwasów tłuszczowych w mięsie, tłuszczu i mleku owiec rasy wrzosówka, „Zeszyty Naukowe PTZ", nr 23.
Scolozzi C., Martini M., Abramo F. [2003], A Method for Identification and Characterization of Ewe's Milk Fat Globules, „Milchwissenschaft", nr 9/10.
Sevi A. et al. [2004], Effects of Lambing Season and Stage of Lactation on Ewe Milk Quality, „Small Ruminant Research", nr 51.
Tsiplakou E., Kominakis A., Zervas G. [2008], The Interaction between Breed and Diet on CLA and Fatty Acids Content of Milk Fat of four Sheep Breeds Kept Indoors or at Grass, „Small Ruminant Research", nr 74.
Woods V.B. et al. [2005], Dietary Sources of Unsaturated Fatty Acids for Animals and their Subsequent Availability in Milk, Meat and Eggs, Agri-Food and Biosciences Institute (AFBI), Hillsborough.
Żegarska Z. [2005], Składniki tłuszczu mlekowego o potencjalnym działaniu przeciwnowotworowym, „Przegląd Mleczarski", nr 6.
