Przestrzeń międzyludzka w powieściach Fiodora Dostojewskiego

Autor

  • Jerzy Bukowski Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Katedra Filozofii

DOI:

https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2016.0952.0402

Słowa kluczowe:

spotkanie, „nowe słowo”, dialog, autentyzm

Abstrakt

Twórczość Fiodora Dostojewskiego ma duże znaczenie dla kształtowania się XX-wiecznej filozofii dialogu. Jego spojrzenie na bohatera powieściowego jest zawsze rezultatem skonfrontowania własnej świadomości ze świadomością innych, czemu sprzyja przejście od narracji auktorialnej do personalnej: postaci, opisując swoje przeżycia i sposób postrzegania świata, prowadzą dialogi wewnętrzne, które pomagają im odnaleźć lub nadać sens własnej egzystencji.
Prawda o mnie lub o innym człowieku odsłania się w spotkaniach z innymi ludźmi, ale nie może być precyzyjnie opisana, ponieważ zagubiłaby się wtedy spontaniczność, autentyczność i wielowymiarowość osoby. Aby mogło dojść do otwarcia drugiemu kredytu zaufania, człowiek mu się przed nim otworzyć, nawet jeżeli zamiast wzajemności napotyka mur obojętności lub nienawiści.
Takie właśnie, przepełnione szczerością, a zarazem żądzą wypowiedzenia „nowego słowa” (może to być myśl, idea, wynalazek, zmiana społeczna, dokonanie rewolucyjnych zmian), spotkania bohaterów Zbrodni i kary, IdiotyBraci Karamazow analizowane są w artykule. Dostojewski prezentuje w nich istotę tego, co może zdarzyć się między ludźmi, kiedy pozwalają porwać się niezwykłym przeżyciom o wielkiej mocy, zrzucając chętnie zakładane na co dzień maski.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Bachtin M. [1970], Problemy poetyki Dostojewskiego, przekł. N. Modzelewska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.

Camus A. [1971], Eseje, przekł. J. Guze, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.

Dostojewski F. [1959], Bracia Karamazow, przekł. A. Wat, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.

Dostojewski F. [1966], Zbrodnia i kara, przekł. C. Jastrzębiec-Kozłowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.

Dostojewski F. [1971], Idiota, przekł. J. Jędrzejewicz, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.

Mrożek S. [1975], Indyk [w:] Wybór dramatów i opowiadań, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Pobrania

Opublikowane

2016-10-27

Numer

Dział

Artykuły