Nowe wymagania w zakresie jakości usług wodociągowych dotyczące strat wody
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2021.0994.0403Słowa kluczowe:
systemy zaopatrzenia w wodę, dyrektywa w sprawie jakości wody, straty wody, wyciekiAbstrakt
Cel: Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020 / 2184 w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi oraz Europejski Zielony Ład wprowadzają nowe wymagania w zakresie oceny jakości usług wodociągowych i obowiązek redukcji wycieków wody. Celem artykułu jest porównanie metod określania strat wody wykorzystywanych w Polsce ze standardami międzynarodowymi, a także określenie gotowości polskich przedsiębiorstw wodociągowych do wdrażania obowiązkowych standardów szacowania wycieków.
Metodyka badań: W artykule dokonano przeglądu literatury na temat metod oceny strat wody w Polsce i za granicą. Przedstawiono dane dotyczące strat wody pochodzące z Głównego Urzędu Statystycznego oraz dane literaturowe dla wybranych 11 systemów zaopatrzenia w wodę, na podstawie których dokonano analizy porównawczej wybranych podmiotów.
Wyniki badań: Utworzono ranking przedsiębiorstw, a także przeanalizowano wpływ danych wejściowych oraz przyjętej metodyki obliczeń na miejsce danego przedsiębiorstwa w rankingu. Wykazano, że założenia przyjęte do obliczania wskaźników oraz wybór metody ewaluacji mają istotne znaczenie, jeśli chodzi o ocenę przedsiębiorstwa.
Wnioski: Porównując zakres danych zbieranych na poziomie krajowym oraz wymagania dotyczące standardów międzynarodowych, można stwierdzić, że w Polsce dane te nie są wystarczające do obliczania wartości wskaźnika ILI (infrastructure leakage index). Choć wskaźnik ten jest w Polsce znany, jego zastosowanie jest ograniczone do poziomu lokalnego. Wprowadzenie nowych wymagań dotyczących obliczania ILI na poziomie krajowym będzie wiązało się z koniecznością wdrożenia metod zbierania dużej liczby danych z wielu przedsiębiorstw wodociągowych.
Wkład w rozwój dyscypliny: Ze względu na istotną rolę, jaką wodociągi odgrywają w funkcjonowaniu społeczeństw, niezbędna jest ciągła kontrola poziomu utrzymania infrastruktury w systemach zaopatrzenia. Jednym z podstawowych wskaźników oceny stanu sieci wodociągowej są straty wody. Wnioski z artykułu mogą być wykorzystane przez eksploratorów systemów zaopatrzenia w wodę w celu ich lepszej oceny. Wskazują one również na konieczność prowadzenia dalszych badań i opracowania nowych metod oceny systemów wodociągowych. Badania z tego obszaru wnoszą wkład w rozwój dyscyplin naukowych, takich jak inżynieria środowiska, górnictwo i energetyka oraz nauki o zarządzaniu i jakości.
Downloads
Bibliografia
Banovec P., Domadenik P. (2018), Defining Economic Level of Losses in Shadow: Identification of Parameters and Optimization Framework, „Proceedings”, vol. 2(11), https://doi.org/10.3390/proceedings2110599.
Benchmarking IGWP (2021), https://igwp.org.pl/index.php/nasza-aktywnosc/analizy-ekonometryczne/1761-raport-benchmarking-wybrane-wyniki-przedsiebiorstw-wodociagowo-kanalizacyjnych-w-polsce-za-lata-2014-2018-juz-dostepny (data dostępu: 13.07.2021).
Drinking Water Supply and Leakage Management (2021), EurEau, Briefing Note, https://www.eureau.org/resources/briefing-notes/5735-eureau-briefing-note-on-drinking-water-supply-and-leakage-management/file (data dostępu: 13.07.2021).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/2184 z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. UE z 23.12.2020 r., L 435/1).
EU Reference Document Good Practices on Leakage Management WFD CIS WG PoM (2015), Main Report, European Commission, https://doi.org/10.2779/102151.
Ferrandez-Gamot L., Busson P., Blesa J., Tornil-Sin S., Puig V., Duviella E, Soldevila A. (2015), Leak Localization in Water Distribution Networks Using Pressure Residuals and Classifiers, „IFAC-PapersOnLine”, vol. 48, nr 21, https://doi.org/10.1016/j.ifacol.2015.09.531.
Garbowski A. (2017), Analiza bilansu wody w przedsiębiorstwie „Wodociągi Słupsk” Sp. z o.o. – ważne jest, gdzie mierzymy, czym mierzymy i jak interpretujemy wyniki, http://www.wodociagi.slupsk.pl/wp-content/uploads/2017/11/Analiza_bilansu_wody.pdf (data dostępu: 13.07.2021).
Gupta A., Bokde N., Kulat K.D. (2018), Hybrid Leakage Management for Water Network Using PSF Algorithm and Soft Computing Techniques, „Water Resources Management”, vol. 32, nr 3, https://doi.org/10.1007/s11269-017-1859-3.
Gupta A.D., Bokde N., Marathe D., Kulat K. (2017), Optimization Techniques for Leakage Management in Urban Water Distribution Networks, „Water Supply”, vol. 17(6), https://doi.org/10.2166/ws.2017.064.
Hajibandeh E., Nazif S. (2018), Pressure Zoning Approach for Leak Detection in Water Distribution Systems Based on a Multi Objective Ant Colony Optimization, „Water Resources Management”, vol. 32, https://doi.org/10.1007/s11269-018-1929-1.
Klosok-Bazan I., Boguniewicz-Zablocka J., Suda A., Łukasiewicz E., Anders D. (2021), Assessment of Leakage Management in Small Water Supplies Using Performance Indicators, „Environmental Science and Pollution Research”, vol. 28, nr 30, https://doi.org/10.1007/s11356-021-13575-5.
Kwietniewski M. (2013), Zastosowanie wskaźników strat wody do oceny efektywności jej dystrybucji w systemach wodociągowych, „Ochrona Środowiska”, vol. 35, nr 4.
Lambert A., Charalambous B., Fantozzi M., Kovac J., Rizzo A., Galea St John S. (2014), 14 Years’ Experience of Using IWA Best Practice Water Balance and Water Loss Performance Indicators in Europe, IWA Publishing, London.
Lenzi C., Bragalli C., Bolognesi A., Fortini M. (2014), Infrastructure Leakage Index Assessment in Large Water Systems, „Procedia Engineering”, vol. 70, https://doi.org/10.1016/j.proeng.2014.02.113.
M-06 (2021), Sprawozdanie o wodociągach, kanalizacji i wywozie nieczystości ciekłych gromadzonych w zbiornikach bezodpływowych, http://form.stat.gov.pl/formularze/2018/passive/M-06.pdf (data dostępu: 13.07.2021).
Moslehi I., Jalili-Ghazizadeh M., Yousefi-Khoshqalb E. (2021), Developing a Framework for Leakage Target Setting in Water Distribution Networks from an Economic Perspective, „Structure and Infrastructure Engineering”, vol. 17(6), https://doi.org/10.1080/15732479.2020.1777568.
Munoz-Trochez C., Smout I.K., Kayaga S. (2011), Economic Level of Leakage (ELL) Calculation with Limited Data: An Application in Zaragoza (w:) The Future of Water, Sanitation and Hygiene in Low-income Countries – Innovation, Adaptation and Engagement in a Changing World: Proceedings of the 35th WEDC International Conference, Loughborough, UK, 6–8 July 2011, red. R.J. Shaw, WEDC, Loughborough University, https://hdl.handle.net/2134/30105 (data dostępu: 13.07.2021).
Musz-Pomorska A., Iwanek M., Suchorab P., Brodaczewska A. (2016), Analiza strat wody na przykładzie wybranego wodociągu grupowego, „Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury”, t. 33, z. 63, nr 2, https://doi.org/10.7862/rb.2016.120.
Ociepa E., Kędzia W. (2015), Analiza strat wody w wybranych wodociągach województwa śląskiego, „Inżynieria i Ochrona Środowiska”, t. 18, nr 3.
Piechurski F. (2014), Działania zmierzające do ograniczania strat wody w systemach jej dystrybucji, „Napędy i Sterowanie”, r. 16, nr 1.
Rak J., Misztal A. (2017), Analiza strat wody w wodociągu miasta Jarosław, „Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury”, t. 34, z. 64, nr 4, https://doi.org/10.7862/rb.2017.198.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/2088 (Dz. Urz. UE z 22.06.2020 r., L 198/13).
Seago C.J., Mckenzie R.S., Liemberger R. (2005), International Benchmarking of Leakage from Water Reticulation Systems, https://www.miya-water.com/fotos/artigos/06_international_benchmarking_of_leakage_from_water_reticulation_systems_1017893235a-325e2b03b5c.pdf (data dostępu: 13.07.2021).
Słownik pojęć GUS (2021), https://stat.gov.pl/metainformacje/slownik-pojec/pojecia-stosowane-w-statystyce-publicznej/496,pojecie.html (data dostępu: 13.07.2021).
Studziński A., Pietrucha-Urbanik K., Mędrala A. (2014), Analiza strat wody oraz awaryjności w wybranych systemach zaopatrzenia w wodę, „Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury”, t. 31, z. 61, nr 4, http://doi.prz.edu.pl/pl/pdf/biis/163.
Vrachimis S.G., Eliades D.G., Polycarpou M.M. (2018), Leak Detection in Water Distribution Systems Using Hydraulic Interval State Estimation, IEEE Conference on Control Technology and Applications (CCTA), https://doi.org/10.1109/CCTA.2018.8511516.
Vrachimis S.G., Kyriakou M.S., Eliades D.G., Polycarpou M.M. (2018), A Benchmark Dataset for Leakage Diagnosis in Water Distribution Networks, „International WDSA/CCWI 2018 Joint Conference”, vol. 1.
Yu J., Zhang L., Chen J., Xiao Y., Hou D., Huang P., Zhang G., Zhang H. (2021), An Integrated Bottom-Up Approach for Leak Detection in Water Distribution Networks Based on Assessing Parameters of Water Balance Model, „Water”, vol. 13(6), https://doi.org/10.3390/w13060867.
