Prawnofinansowe konsekwencje wprowadzenia stanu nadzwyczajnego
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2014.0926.0204Słowa kluczowe:
stan nadzwyczajny, procedura sanacyjna, wydatkowa reguła dyscyplinująca, rezerwy budżetowe, przeniesienia wydatków, rygory fiskalne, procedura nadmiernego deficytuAbstrakt
Ustawy regulujące zasady funkcjonowania państwa w czasie obowiązywania stanów nadzwyczajnych nie zawierają norm prawnofinansowych. Konstytucyjna zasada wyjątkowości stanów nadzwyczajnych pozwala natomiast sądzić, że nadzwyczajność sytuacji, w jakiej znalazło się państwo i jego obywatele podczas stanu nadzwyczajnego, uzasadnia podejmowanie decyzji finansowych prawnie niedopuszczalnych w innych okolicznościach. Tezę tę zdaje się potwierdzać również ustawa o finansach publicznych, przewidująca wyłączenie na czas trwania stanu nadzwyczajnego obowiązywania niektórych regulacji dotyczących m.in. rygorów związanych z tzw. wydatkową regułą dyscyplinującą, podziałem rezerw celowych i rezerwy ogólnej oraz dokonywaniem przeniesień wydatków budżetowych, a nade wszystko – ograniczeń związanych z wprowadzeniem procedur ostrożnościowych i sanacyjnych. Pojawia się zatem pytanie, jak daleko w sferze regulacji prawa finansowego może posunąć się obdarzona szczególnymi kompetencjami w okresie stanu nadzwyczajnego władza wykonawcza, aby nie doprowadzić do utraty statusu demokratycznego państwa prawnego.Downloads
Bibliografia
Banaszak B. [2012], Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa.
Bryk T. [2011], Przegląd regulacji stanów nadzwyczajnych w przepisach Konstytucji RP, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego", nr 1 (5).
Budzyński T. [2010], Opinia o ustawie o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 1062), http://ww2.senat.pl/k7/dok/opinia/2010/oe-159.pdf (dostęp: 30.10.2013).
Kosikowski C. [2011], Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, LexisNexis, Warszawa.
Kosikowski C., Szpringer Z. [2000], Finanse publiczne. Komentarz do ustawy z dnia 26 listopada 1998 r., Zachodnie Centrum Organizacji, Zielona Góra.
Lipiec-Warzecha L. [2011], Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, ABC a Wolters Kluwer Business, Warszawa.
Marchewka-Bartkowiak K. [2010], Reguły fiskalne, „Analizy BAS", nr 7.
Mażewski L. [2009], Kilka uwag o instytucji stanu nadzwyczajnego, „Wojskowy Przegląd Prawniczy", nr 2.
Polarczyk K. [2005], Ekspertyza w sprawie zasadności przepisu art. 69 ust.1 i art. 79 ust. 1, który powiększa państwowy dług publiczny o kwotę przewidywanych wypłat z tytułu poręczeń i gwarancji udzielonych przez jednostki sektora finansów publicznych, jeżeli wydatki na ten cel są ujęte w ustawie budżetowej w częściach 78 i 79, http://www.sejm.gov.pl (dostęp: 30.10.2013).
Prokop K. [2005], Stany nadzwyczajne w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Temida 2, Białystok.
Russel P. [2010], Wydatki budżetowe w Polsce [w:] Polityka budżetowa, red. G. Gołębiowski, „Studia BAS", nr 3.
Sobczyński D. [2003], Procedury ostrożnościowe i sanacyjne w ustawie o finansach publicznych, „Glosa", nr 12.
Ustawa o finansach publicznych. Komentarz [2012], red. P. Smoleń, C.H. Beck, Warszawa.
Uzasadnienie projektu ustawy z dnia 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych, druk sejmowy nr 1575, http://www.sejm.gov.pl (dostęp: 10.2013).
Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw, druk sejmowy nr 3576, http://www.sejm.gov.pl (dostęp: 30.10.2013).
Zubik M. [2001], Budżet państwa w polskim prawie konstytucyjnym, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
Akty normatywne:
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dz.Urz. UE, C115 z dnia 9 maja 2008 r.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, Dz.U. z 2011 r., nr 127, poz. 721, z późn. zm.
Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej, Dz.U., nr 62, poz. 558, z późn. zm.
Ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym, Dz.U., nr 113, poz. 985, z późn. zm.
Ustawa z dnia 29 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U., nr 156, poz. 1301, z późn. zm.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz.U. z 2013 r., poz. 885, z późn. zm.
Ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw, Dz.U., nr 257, poz. 1726.
Ustawa z dnia 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych, Dz.U. z 2013 r., poz. 938.
Orzecznictwo:
Wyrok TK z dnia 20 lipca 2006 r., sygn. akt K 40/05.
Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór urzędowy, Seria A 2006, nr 7, poz. 82, LEX nr 198677.
