Optymalne reguły fiskalne a aktywna polityka inwestycyjna w kraju na średnim poziomie rozwoju
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2014.0930.0602Słowa kluczowe:
reguły fiskalne, dług publiczny, zadłużenie samorządowe, inwestycje publiczne, fundusze UE, kreatywna księgowośćAbstrakt
Światowy kryzys gospodarczy zintensyfikował ekonomiczną i polityczną dyskusję nad systemowymi rozwiązaniami ograniczającymi nadmierny poziom zadłużenia sektora publicznego. Regulacje zmniejszające wzrost długu publicznego kolidują jednak z rolą państwa w zakresie prowadzenia aktywnej polityki inwestycyjnej. Dotyczy to szczególnie krajów rozwijających się, które otrzymały wsparcie w ramach polityki spójności Unii Europejskiej. Przykładem takiej gospodarki jest Polska, która będzie największym beneficjentem funduszy unijnych w latach 2014–2020. W artykule dokonana została analiza literatury poruszającej problematykę reguł fiskalnych. Autorzy przedstawiają negatywne skutki stosowania suboptymalnych regulacji, ilustrując je przykładami reguł na poziomie ponadnarodowym, krajowym i samorządowym. Nieprecyzyjne regulacje prawne nie tylko nie chronią przed nadmiernym narastaniem długu publicznego, ale także są przyczyną występowania zjawiska kreatywnej księgowości i obchodzenia prawa. Wprowadzenie nowej reguły fiskalnej na poziomie samorządowym w Polsce znacznie utrudni władzom lokalnym wykorzystywanie funduszy unijnych w celu prowadzenia prorozwojowej polityki inwestycyjnej.Downloads
Bibliografia
Bank Pekao [2013], Samorządy lokalne w procesie absorpcji środków unijnych – kluczowe wyzwania, Raport specjalny, październik.
Baranowski P. [2008], Reguła Taylora i jej rozszerzenia, „Gospodarka Narodowa”, nr 7–8.
Bielawska K. [2012], Ewolucja reguł fiskalnych zawartych w korekcyjnej części Paktu Stabilności i Wzrostu, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 108, Katowice.
Creel J. [2003], Ranking Fiscal Policy Rules: The Golden Rule of Public Finance vs. the Stability and Growth Pact, „OFCE”, nr 4, July.
Dług lokalny w teorii i praktyce [2007], red. M. Kosek-Wojnar, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
Frankel J., Schreger J. [2012], Over-optimistic Official Forecasts in the Eurozone and Fiscal Rules, NBER Working Paper No. 18283.
Fundusze europejskie 2014–2020 – informacje ogólne [2013], http://www.mir.gov.pl/FUNDUSZE/FUNDUSZE_EUROPEJSKIE_2014_2020/strony/start.aspx (data dostępu: 1.01.2014).
Liu L., Pradelli J. [2012], Financing Infrastructure and Monitoring Fiscal Risks at the Subnational Level, Policy Research Working Paper Nr 6069, Bank Światowy.
Lucas R. [1976], Econometric Policy Evaluation: A Critique, Carnegie-Rochester Conference Series on Public Policy.
Międzynarodowy Fundusz Walutowy [2014], World Economic Outlook.
Marchewka-Bartkowiak K. [2010], Reguły fiskalne, „Analizy”, nr 7, Biuro Analiz Sejmowych, Warszawa.
Milesi-Ferretti G.M. [2000], Good, Bad or Ugly? On the Effects of Fiscal Rules with Creative Accounting, IMF Working Paper, October.
Piwowarski R. [2011], Reguły fiskalne oraz instrumenty nowego zarządzania publicznego jako narzędzia przejrzystej polityki fiskalnej, „Economic Studies”, nr 3(LXX), Katowice.
Pokrywka Ł. [2012], Prawo finansów publicznych i kontrowersje wokół oceny sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego w Polsce [w:] Horyzonty polityki, Akademia Ignatianum w Krakowie, Kraków.
Pokrywka Ł. [2013], Monitoring zadłużenia miast wojewódzkich, Instytut Kościuszki, Kraków.
Prawo finansowe [2009], red. E. Chojna-Duch, H. Litwińczuk, Oficyna Prawa Polskiego, Warszawa.
Public Finance in EMU [2009], „EC European Economy”, nr 5.
Shiller R.J. [2011], Debt and Delusion, strona internetowa Project Syndicate, 11 lipca, http://www.project-syndicate.org/commentary/debt-and-delusion (data dostępu: 1.01.2014).
Sierak J. i in. [2012], Oszacowanie środków niezbędnych do zapewnienia krajowego wkładu publicznego do projektów realizowanych w ramach średniookresowych ram finansowych 2014–2020, Raport zrealizowany na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Warszawa, styczeń.
Southerland D., Price R., Joumard I. [2006], Fiscal Rules for Sub-central Governments: Design and Impact, OECD Working Paper, nr 1.
Stabilizująca reguła wydatkowa [2013], 1 października, http://www.mf.gov.pl/documents/764034/1159274/regula_wydatkowa_informacja.pdf (data dostępu: 1.01.2014).
Trojnar B., Wiśniowski S. [2009], Reguły polityki fiskalnej w kontekście wyzwań polityki gospodarczej [w:] New Directions in Economics, Kraków.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz.U. z 2009 r., nr 157, poz. 1240 ze zm.
von Hagen J., Wolff G.B. [2004], What Do Deficits Tell Us about Debt? Empirical Evidence on Creative Accounting with Fiscal Rules in the EU, Discussion Paper nr 38, Deutsche Bundesbank, Frankfurt.
Wiewióra M. [2009], Prawne ograniczenia w zaciąganiu kredytów i pożyczek przez jednostki samorządu terytorialnego w Polsce na tle rozwiązań stosowanych w wybranych krajach europejskich, „Materiały i Studia”, nr 239, Narodowy Bank Polski, Warszawa.
Wojtyna A. [2013], Pragmatyzm czy demontaż gospodarki? „Rzeczpospolita”, 5 sierpnia.
Wójtowicz K. [2011], Problem konstrukcji optymalnej reguły fiskalnej w warunkach kryzysu finansowego, Zeszyty Naukowe PTE, nr 10, Kraków.
Wyplosz C. [2012], Fiscal Rules: Theoretical Issues and Historical Experiences, NBER Working Paper No. 17884.
Zadłużenie Sektora Finansów Publicznych III kw [2013], Strona Internetowa Ministerstwa Finansów, 10 grudnia, http://www.mf.gov.pl/documents/766655/1170490/zsfp_2013_09.pdf (data dostępu: 1.01.2014).
