Zakopiańskie dziedzictwo architektoniczne przełomu XIX i XX wieku jako potencjał rozwoju funkcji turystycznej
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2015.0948.1204Słowa kluczowe:
dziedzictwo kulturowe, zarządzanie dziedzictwem, turystyka, ZakopaneAbstrakt
W artykule przeanalizowano problem wykorzystania zasobów dziedzictwa architektonicznego do rozwoju funkcji turystycznej na przykładzie Zakopanego. Analizując dawne i obecne funkcje wybranej grupy obiektów wpisanych do gminnej ewidencji zabytków, zbadano występowanie zależności pomiędzy lokalizacją i stanem zachowania obiektu a jego rolą w rozwoju funkcji turystycznej. Na podstawie wyników badań można stwierdzić, że Zakopane ciągle zwiększa (zwłaszcza w wymiarze ilościowym) swój potencjał turystyczny oraz wykorzystuje w tym celu zasób dziedzictwa architektonicznego. Presja rynku jednak skutecznie prowadzi do osłabienia tożsamości miejsca oraz utraty klimatu miejsca i jego oryginalności, zarówno w przypadku poszczególnych obiektów, jak i przestrzeni całego ośrodka.Downloads
Bibliografia
Alberti F.G., Giusti J.D. [2012], Cultural Heritage, Tourism and Regional Competitiveness: The Motor Valley Cluster, „City, Culture and Society”, vol. 4, nr 3, http://dx.doi.org/10.1016/j.ccs.2012.11.003.
Badanie ruchu turystycznego w województwie małopolskim [2013], Urząd Marszałkowski w Krakowie, EU–Consult, Gdańsk.
Borg J., Costa P., Gotti G. [1996], Tourism in European Heritage Cities, „Annals of Tourism Research”, vol. 23, nr 2, http://dx.doi.org/10.1016/0160-7383(95)00065-8.
Bunten A.C. [2008], Sharing Culture or Selling out? Developing the Commodified Persona in the Heritage Industry, „American Ethnologist”, vol. 35, nr 3, http://dx.doi.org/10.1111/j.1548-1425.2008.00041.x.
Butler R.W. [1980], The Concept of the Tourism Area Cycle Evolution: Implications for Management of Resources, „The Canadian Geographer”, vol. 24, nr 1, http://dx.doi.org/10.1111/j.1541-0064.1980.tb00970.x.
Garrod B., Fyall A. [2000], Managing Heritage Tourism, „Annals of Tourism Research”, vol. 27, nr 3, http://dx.doi.org/10.1016/S0160-7383(99)00094-8.
Gminna ewidencja zabytków miasta Zakopane [2014], BIP, Zakopane (stan na 9.01.2014).
Greffe X. [2004], Is Heritage an Asset or a Liability?, „Journal of Cultural Heritage”, nr 5, http://dx.doi.org/10.1016/j.culher.2004.05.001.
Halifeoğlu M., Gökçay Kiliç A.G. [2013], Restoration and Refunction Problems of Diyarbakir Traditional Houses, „Journal of Cultural Heritage”, vol. 14, nr 3, supplement, http://dx.doi.org/10.1016/j.culher.2012.12.009.
Harrison L.E., Huntington S.P. [2003], Kultura ma znaczenie, Zysk & S-ka, Poznań.
Hełpa-Liszkowska K. [2013], Dziedzictwo kulturowe jako czynnik rozwoju lokalnego, „Studia Oeconomica Posnaniesia”, vol. 1, nr 6(255).
Konwencja w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego [2003], UNESCO, Paryż (ratyfikowanie przez Polskę ogłoszone w Dz.U. 2011, nr 172, poz. 1018).
Konwencja w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego [1972], UNESCO, Paryż (ratyfikowanie przez Polskę ogłoszone w Dz.U. 1976, nr 32, poz. 190).
Kultura a rozwój [2013], red. J. Hausner, A. Karwińska, J. Purchla, NCK, Warszawa 2013.
Kuraś B. [2012], Grunt cenniejszy niż zabytkowe wille. Tak znika dawne Zakopane, http://krakow.gazeta.pl/krakow/51,44425,11634363.html?i= (dostęp: 28.01.2015).
Nuryanti W. [1996], Heritage and Postmodern Tourism, „Annals of Tourism Research”, vol. 23, nr 2, http://dx.doi.org/10.1016/0160-7383(95)00062-3.
Murzyn-Kupisz M. [2012], Dziedzictwo kulturowe a rozwój lokalny, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
Piwowarczyk M., Skuciński M., Wałaszek M. [2011], Podhale, Urząd Statystyczny w Krakowie, Kraków.
Pociask-Karteczka J., Baścik M., Czubernat S. [2007], Ruch turystyczny w Tatrzańskim Parku Narodowym w latach 1993–2005 [w:] Studia nad turystyką. Tradycje, stan obecny i perspektywy badawcze, red. W. Kurek, M. Mika, IGiGP UJ, Kraków.
Poria Y., Butler R., Airey D. [2003], The Core of Heritage Tourism, „Annals of Tourism Research”, vol. 30, nr 1, http://dx.doi.org/10.1016/S0160-7383(02)00064-6.
Ram Y., Björk P., Weidenfeld A. [2016], Authenticity and Place Attachment of Major Visitor Attractions, „Tourism Management”, vol. 52, http://dx.doi.org/10.1016/j.tourman.2015.06.010.
Ruggles D.F. [2012], Introduction: The Social and Urban Scale of Heritage [w:] On Location: Heritage Cities and Sites, ed. D.F. Ruggles, http://dx.doi.org/10.1007/978-1-4614-1108-6_1.
Społeczno-gospodarcze oddziaływanie dziedzictwa kulturowego. Raport z badań społecznych [2013], Narodowy Instytut Dziedzictwa, Warszawa.
Tarkowska E. [2012], Pamięć w kulturze teraźniejszości [w:] Kultura jako pamięć. Posttradycjonalne znaczenie przeszłości, red. E. Hałas, NOMOS, Kraków.
Throsby D. [2010], Ekonomia i kultura, NCK, Warszawa.
Tomaszewski A. [2012], Ku nowej filozofii dziedzictwa, MCK, Kraków.
Tondos B. [2004], Styl zakopiański i zakopiańszczyzna, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Ustupski J. [1994], Rozwój przestrzenno-funkcjonalny Zakopanego po II wojnie światowej [w:] Studia nad przemianami Podhala, red. B. Górz, Prace Monograficzne WSP w Krakowie, nr 172, Wydawnictwo WSP, Kraków.
Zakopane. Tradycja, historia, zabytki, Biuro Promocji Miasta Zakopanego, Zakopane (broszura).
