Uczciwość jako wartość w przestrzeni organizacyjnej
DOI:
https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2021.0993.0304Słowa kluczowe:
uczciwość, wartość, władza, zachowania organizacyjneAbstrakt
Cel: Celem artykułu było zwrócenie uwagi na ważny problem uczciwości w zachowaniach organizacyjnych, natomiast celem przeprowadzonych badań własnych była odpowiedź na postawione pytania badawcze dotyczące opinii respondentów na temat nieuczciwych zachowań dwóch grup uczestników organizacji: pracowników/podwładnych i kierowników/dyrektorów.
Metodyka badań: Badania zostały przeprowadzone z wykorzystaniem istniejącego kwestionariusza, który został zaadaptowany na potrzeby badań własnych.
Wyniki badań: Wyniki analizy udzielonych przez respondentów odpowiedzi na postawione pytania ukazują różnicę w ocenie zachowań grupy kierowników/dyrektorów i zachowań grupy pracowników/podwładnych. Respondenci wskazywali konkretne nieuczciwe zachowania jako występujące częściej w grupie kierowników / dyrektorów niż pracowników /podwładnych, choć wnioski nie są całkowicie jednoznaczne.
Wnioski: Sformułowane wnioski mogą stanowić podstawę do prowadzenia dalszych badań obejmujących pogłębione studia dotyczące motywów występowania takich zachowań członków obu grup w organizacji.
Wkład w rozwój dyscypliny: Artykuł porusza wciąż aktualne problemy związane z wartością, jaką jest uczciwość w organizacji, w kontekście sprawowania władzy. Zwrócenie uwagi na problem, który w różnym stopniu dotyczy wszystkich uczestników organizacji, może pomóc w kształtowaniu postaw etycznych przyszłych menedżerów, a w konsekwencji w lepszym zarządzaniu organizacją.
Downloads
Bibliografia
Beer M. (2020), Boards Need Truth (Whether They Want It or Not), NACD Directorship, May/June, https://static1.squarespace.com/static/5cb7458452395824b46d82be/t/5faa84c46f08616716f698e8/1605010628031/NACD+Michael+Beer+Final+Article+PDF+06042020.pdf (data dostępu: 1.07.2021).
Biskup R. (2007), Dobre obyczaje w działalności gospodarczej, „Annales. Etyka w życiu gospodarczym”, vol. 10, nr 1.
Błachnio A. (2021), Be Happy, Be Honest: The Role of Self-Control, Self-Beliefs, and Satisfaction with Life in Honest Behavior, „Journal of Religion and Health”, vol. 60(2), https://doi.org/10.1007/s10943-019-00956-x.
Cardona P., García-Lombardía P. (2008), Jak rozwijać kompetencje przywódcze, Wydawnictwo M, Kraków.
Cekuls A. (2015), Leadership Values in Transformation of Organizational Culture to Implement Competitive Intelligence Management: The Trust Building through Organizational Culture, „European Integration Studies”, nr 9, https://doi.org/10.5755/j01.eis.0.9.12811.
Czy to moment prawdy dla uczciwego biznesu? Światowe Badanie Uczciwości w Biznesie (2020), https://brief.pl/wp-content/uploads/2020/06/swiatowe_badanie_uczciwosci_w_biznesie_2020_raport_ey_prezentacja.pdf (data dostępu: 1.07.2021).
Drożdż M. (2012), Uczciwość w blasku prawdy, „Studia Socialia Cracoviensia”, nr 6, http://dx.doi.org/10.15633/ssc.389.
DuBrin A.J. (2000), Przywództwo, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań.
Ete Z., Sosik J.J., Cheong M., Chun J.U., Zhu W., Arenas F.J., Scherer J.A. (2020), Leader Honesty/Humility and Subordinate Organizational Citizenship Behavior: A Case of Too-Much-of-a-Good-Thing?, „Journal of Managerial Psychology”, vol. 172(5), https://doi.org/10.1108/JMP-10-2019-0557.
Hofstede G. (2000), Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu, PWE, Warszawa.
Huhtala M., Fadjukoff P., Kroger J. (2020), Managers as Moral Leaders: Moral Identity Processes in the Context of Work, „Journal of Business Ethics”, vol. 172(4), https://doi.org/10.1007/s10551-020-04500-w.
Iyer N., Samociuk M. (2007), Defraudacja i korupcja. Zapobieganie i wykrywanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Kopaczyńska-Pieczniak K.I. (2016), Zasada uczciwości kupieckiej jako zasada prawa handlowego, „Studia Iuridica Lublinensia”, vol. 25, nr 1, https://doi.org/10.17951/sil.2016.25.1.161.
Kostera M., Śliwa M. (2012), Zarządzanie w XXI wieku. Jakość, twórczość, kultura, Wolters Kluwer, Warszawa.
Lennick D., Kiel F. (2007), Inteligencja moralna. Jak poprawić wyniki prowadzenia interesów i skutecznie zarządzać, Purana, Wrocław.
Lombardi M., Yoshihara N. (2018), Treading a Fine Line: (Im)possibilities for Nash Implementation with Partially-honest Individuals, „Games and Economic Behavior”, vol. 111, https://doi.org/10.1016/j.geb.2018.03.004.
O uczciwości i rzetelności zawodowej (2006), Komunikat z badań, BS/37/2006, CBOS, Warszawa, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2006/K_037_06.PDF (data dostępu: 1.07.2021).
Ogunfowora B., Bourdage J.S. (2014), Does Honesty-Humility Influence Evaluations of Leadership Emergence? The Mediating Role of Moral Disengagement, „Personality and Individual Differences”, vol. 56, https://doi.org/10.1016/j.paid.2013.08.026.
Opinie o uczciwości i rzetelności zawodowej (2000), Komunikat z badań, BS/116/2000, CBOS, Warszawa, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2000/K_116_00.PDF (data dostępu: 1.07.2021).
Palmer R.E. (2010), Przywództwo doskonałe, Wolters Kluwer, Warszawa.
Pałgan I. (2008), Biznesmen wychowawcą? (w:) Etyka biznesu. Materiały międzynarodowego sympozjum, Radom, 27 maja 2008 r., red. M. Pierzchalska, I. Pałgan, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
Putnam R.D. (2008), Samotna gra w kręgle. Upadek i odrodzenie wspólnot lokalnych w Stanach Zjednoczonych, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Siemieniec T. (2017), Uczciwość – wartość uniwersalna, Puls Biznesu, https://www.pb.pl/uczciwosc-wartosc-uniwersalna-897978 (data dostępu: 7.08.2021).
Sikorski C. (2009), Kształtowanie kultury organizacyjnej. Filozofia, strategie, metody, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo PWN, https://sjp.pwn.pl (data dostępu: 25.06.2021).
Społeczne oceny uczciwości i rzetelności zawodowej (2016), Komunikat z badań nr 34/2016, CBOS, Warszawa, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/K_034_16.PDF (data dostępu: 1.07.2021).
Sroka R. (2018), Po co firmie kodeks etyki? W kręgu mitów na temat kodeksów etyki (w:) Zarządzanie z ludzką twarzą. Personalizm jako narzędzie rozwoju firm, organizacji i instytucji publicznych, red. B. Bartosik, H. Frejlak, C. Gawryś, K. Węglarczyk, Laboratorium Więzi, Warszawa.
Stachewicz K. (2014), Aksjologia prawdy i uczciwości. Krótkie wprowadzenie w problematykę (w:) Prawda i uczciwość w życiu publicznym. Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu. Materiały sesji naukowej zorganizowanej w Toruniu w dniach 8–9 listopada 2013 roku, red. R. Wiśniewski, Towarzystwo Naukowe w Toruniu, Toruń.
Stachowicz-Stanusch A. (2007), Potęga wartości. Jak zbudować nieśmiertelną firmę, Wydawnictwo Helion, Gliwice.
Świątek-Barylska I. (2013), Lojalność pracowników współczesnych organizacji. Istota i elementy składowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Tatarkiewicz W. (1966), Obrachunek i nakazy, uczciwość i dobroć, „Etyka”, vol. 1, https://doi.org/10.14394/etyka.208.
Uczciwość i rzetelność zawodowa (1998), Komunikat z badań, BS/7/7/98, CBOS, Warszawa, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/1998/K_007_98.PDF (data dostępu: 1.07.2021).
Uczciwość pod lupą. Przyszłość zarządzania zgodnością. 15. Światowe Badanie Nadużyć Gospodarczych (2018), https://branden.biz/wp-content/uploads/2018/05/EY_Global_Fraud_Survey_pl.pdf (data dostępu: 1.07.2021).
Wilson A.T. (2018), Honesty as a Virtue, „Metaphilosophy”, https://doi.org/10.1111/meta.12303.
Zuziak W. (2019), Uczciwość a ideały społeczne. W poszukiwaniu nowego wzorca, „Logos i Ethos”, vol. 49, nr 1, http://dx.doi.org/10.15633/lie.3440.
