Sposób poboru pozaodsetkowych kosztów kredytu a poziom wskaźnika RRSO
DOI:
https://doi.org/10.15678/KREM.2024.1003.0108Słowa kluczowe:
kredyt, pozaodsetkowe koszty kredytu, koszt długu, RRSO, kapitalizacja odsetek, procent prosty, procent składanyAbstrakt
Cel: Ocena wpływu sposobu poboru pozaodsetkowych kosztów kredytu (PKK) na poziom RRSO oraz analiza skutków zastosowania specyficznej konstrukcji jej formuły wpływających na poziom RRSO w zależności od sposobu poboru PKK.
Metodyka badań: Metoda wnioskowania indukcyjnego na podstawie syntezy wyników analizy logicznej i dyskusji dotyczącej skutków zastosowania wybranych kombinacji sposobu poboru PKK wpływających na wartość RRSO w przypadku kredytów spłacanych ratalnie – na podstawie metody case study.
Wyniki badań: Odsunięcie w czasie zapłaty PKK obniża RRSO, w efekcie czego kredyt o wyższych PKK (ale rozłożonych w czasie) może mieć niższą RRSO niż ten o niższych kosztach, ale płatnych w chwili uruchomienia kredytu. Jeśli chodzi o poziom RRSO, znaczenie ma sposób rozliczania prowizji – czy pomniejsza ona kwotę wypłacanego kredytu (dając wyższą RRSO, ponieważ koszty odnoszone są do niższej kwoty zadłużenia), czy powiększa dług. Może się zatem okazać, że pozornie taka sama oferta, ale różniąca się sposobem rozliczania PKK, mimo niższej RRSO będzie droższa (będzie mieć wyższą kwotę PKK). Analogicznie, kredyty o identycznych kosztach w złotych mogą mieć różne RRSO. Niewielka zmiana w poziomie prowizji może powodować silne i zróżnicowane zmiany w poziomie RRSO – bardziej lub mniej niż proporcjonalne w porównaniu ze zmianą kwoty prowizji (zależnie od długości okresu kredytowania), silniejsze lub słabsze (zależnie od skali zmiany PKK).
Wnioski: RRSO nie gwarantuje podejmowania prawidłowych decyzji kredytowych. Miernik ten można wykorzystać tylko do porównywania kosztów kredytów udzielanych na identycznych warunkach, tj. na ten sam okres, z tą samą częstotliwością i z identycznym sposobem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych oraz z takim samym sposobem poboru i rozliczania PKK. W każdym innym przypadku decyzja podejmowana na podstawie RRSO może być błędna.
Wkład w rozwój dyscypliny: Problematyka RRSO jest stosunkowo słabo zbadana zarówno w Polsce, jak i w Unii Europejskiej. Wskazuje to na nowatorski charakter przedstawianych wyników badań.
Pobrania
Bibliografia
Czech, T. (2018). Kredyt konsumencki. Komentarz. Wolters Kluwer.
Dobosiewicz, Z. (2011). Bankowość. PWE.
European Commission. (2009). Study on the Calculation of the Annual Percentage Rate of Charge for Consumer Credit Agreements.
European Commission. (2013). Study on the Calculation of the Annual Percentage Rate of Charge for Consumer Credit Agreements. Revised.
European Commission. (2015). Examples For The Calculation of The Annual Percentage Rate of Charge For Credit Agreements For Consumers Relating To Residential Immovable Property.
Krzyżkiewicz, Z. (2001). Operacje banków uniwersalnych. W: W. L. Jaworski, Z. Zawadzka (red.), Bankowość. Poltext.
Prewysz-Kwinto, P. i Redo, M. (2022). Czy RRSO prawidłowo pokazuje rzeczywisty koszt kredytu ponoszony przez dłużnika? Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów, 187, 57–72. https://doi.org/10.33119/SIP.2022.187.3
Prewysz-Kwinto, P. i Redo, M. (2023). Czy RRSO pozwala na wybór najlepszej (najtańszej) oferty kredytowej? Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 85(2), 221–236. https://doi.org/10.14746/rpeis.2023.85.2.16
Redo, M. i Prewysz-Kwinto, P. (2022a). Nominalny Roczny Koszt Kredytu (NRKK) kontra myląco nazwana i niepoprawnie obliczana Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO). Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów, 185, 85–111. https://doi.org/10.33119/SIP.2022.185.5
Redo, M. i Prewysz-Kwinto, P. (2022b). Zrozumienie wskaźnika RRSO oraz jego rola w decyzjach kredytowych studentów – wyniki badania ankietowego. Przegląd Prawno-Ekonomiczny, 2, 149–172. https://doi.org/10.31743/ppe.13181
Redo, M. i Prewysz-Kwinto, P. (2023a). Czy kredytobiorcy kierują się poziomem RRSO? Wyniki badania ankietowego. Przegląd Prawno-Ekonomiczny, 1, 29–47. https://doi.org/10.31743/ppe.14462
Redo M. i Prewysz-Kwinto P. (2023b). Przykład reprezentatywny sposobem na manipulowanie RRSO w reklamie czyli kredytobiorcą. Państwo i Prawo, 9.
Redo, M. i Prewysz-Kwinto, P. (2023c). Ujemne RRSO sposobem na pozyskanie pożyczkobiorców. Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów (w druku).
Szymański, K. (2022). Co to jest prowizja? Ile wynosi w poszczególnych bankach? Pobrane z: https://direct.money.pl/artykuly/porady/co-to-jest-prowizja (data dostępu: 30.03.2022).
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93).
Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (tekst ujednolicony na podstawie tekstu jedn. Dz.U. 2022 poz. 246, 2339).
Ustawa z dnia 6 października 2022 r. o zmianie ustaw w celu przeciwdziałania lichwie (Dz.U. 2022 poz. 2339).
